En dit gokken gaat niet altijd goed. Sterker nog, gebruikers maken vaak meer verlies dan winst. Gemiddeld verliest een gebruiker €153 per maand. De ene persoon geeft een tientje uit per maand, maar de ander spendeert duizenden euro’s op de websites. Wanneer jij je gokgedrag niet meer in de hand hebt, spreken we van een gokverslaving. Hierdoor kan je in grote financiële problemen raken. Het gevaarlijke aan online gokken is dat er geen sociale controle is. Je kan grote bedragen verspelen zonder dat iemand het doorheeft en er wat van kan zeggen. Maar hoe kan je nou van jezelf herkennen dat jij gokverslaafd bent? Doe de test in het volgende hoofdstuk en kom erachter.

HOOFDSTUK 2

TEST JEZELF

HEB JIJ EEN GOKSTOORNIS?

Het handboek waarin alle psychiatrische aandoeningen beschreven staan is de DSM-5. De afkorting staat voor ‘Diagnostic and Statistical Manual of Metal Disorders, Fifth Edition’. Deze handleiding spreekt niet van een gokverslaving, maar van een gokstoornis. Omdat er hierbij geen sprake is van middelenmisbruik wordt overmatig gokken niet gezien als verslaving maar als een gedragsaandoening. Zij hebben een test ontwikkeld waarbij je kan kijken of daar sprake van is. Doe de test hieronder.

Wanneer je in het afgelopen jaar hebt voldaan aan vier van de onderstaande criteria, is er sprake van een gokstoornis.

Speel jij met steeds grotere hoeveelheden om de gewenste opwinding te bereiken?

• Ja
• Nee

Ben je geïrriteerd of onrustig bij het minderen of stoppen met gokken?

• Ja
• Nee

Is het meerdere keren mislukt om te stoppen of controle te krijgen over het gokken?

• Ja
• Nee

Ben je geobsedeerd door gokken (veel denken aan gokervaringen)?

• Ja
• Nee

Gok je vaak bij onlustgevoelens (angst of depressieve gevoelens)?

• Ja
• Nee

Ga je weleens opnieuw gokken om verloren geld terug te winnen?

• Ja
• Nee

Lieg je weleens over het aantal uren dat je gokt of de hoeveelheid geld dat je met gokken hebt verspeeld?

• Ja
• Nee

Zet je je relaties, werk of je loopbaan op het spel door te gokken?

• Ja
• Nee

Leen je geld van anderen om te gokken of om anderen gokschulden af te lossen?

• Ja
• Nee

Zijn vier vragen op jou van toepassing? Dan heb je mogelijk een gokstoornis. Dat is niet erg, zolang je maar actie onderneemt. In de volgende hoofdstukken laten wij zien op welke manieren jij van je probleem af kan komen. Wij laten manieren zien hoe je zelf de eerste stappen kan zetten, maar ook hoe jouw omgeving je kan helpen. Als dit allemaal niet helpt dan is er altijd nog professionele hulp.

Na alle vragen is het misschien fijn om even de kenmerken van een gokstoornis op een rijtje te hebben. Want hoe uit zich dat nou? De kenmerken van een gokstoornis zijn:

1. Vaak denken aan gokken.
2. Niet eerlijk zijn over speelgedrag of verloren geld.
3. Het niet meer in de hand hebben: afspraken met jezelf niet nakomen.
4. Wel proberen om te stoppen, maar zonder succes.
5. Het verwaarlozen van de sociale omgeving.
6. Laks worden op studie en werk.

Zou je graag nog een test willen doen om te kijken of er sprake is van een gokstoornis? Op de website van jellinek.nl is het mogelijk om verschillende gebruikstesten te doen. Deze instelling in de verslavingszorg geeft aan dat het hierbij gaat om een indicatie en niet om een officiële diagnose. Om een diagnose te krijgen kan je een afspraak maken bij je huisarts of door je aan te melden voor een intake bij Jellinek. Dat kan op de website van de instelling. Klik op deze link voor meer informatie.

HOOFDSTUK 3

GELUKSHORMOON BRENGT ONGELUK

Hoe komt het nou dat jij veel sneller in de verleiding komt om te gaan gokken dan bijvoorbeeld jouw vrienden? Daar kan je eerlijk gezegd niet zoveel aan doen. Of jij gevoelig bent voor de prikkels van gokken worden onder andere bepaald door genetische factoren. Wanneer ouders verslaafd zijn of zijn geweest, is de kans groot dat hun kind later ook een verslaving ontwikkelt. Daarnaast hebben omgevingsfactoren een grote invloed. Iemand die niet lekker in zijn vel zit, relatieproblemen heeft of slechte cijfers haalt op studie zal eerder vluchten in de wereld van gokken. Wanneer je helemaal opgaat in het gokken, kan je in een roes raken. Hierdoor vergeet je je problemen. De opwinding die je krijgt door het gokken, verandert de hersenactiviteit. Wanneer het beloningscentrum in de hersenen geprikkeld wordt, kan een sterke hunkering naar het spelletje ontstaan.

Dat je vervolgens verslaafd raakt, komt door de verschillende stofjes die vrijkomen. Een van deze stofjes is dopamine. Dit hormoon heeft de grootste rol in het ontwikkelen van een gokverslaving. Van dopamine krijg je een prettig gevoel van beloning en wordt daarom ook wel het ‘gelukshormoon’ genoemd. Dit stofje komt bijvoorbeeld vrij bij eten en geslachtsgemeenschap. Dit beloningssysteem is heel sterk doordat deze ‘primaire bezigheden’ gericht zijn op het overleven. Het gelukshormoon komt ook vrij bij risicovolle bezigheden waarbij er sprake is van een winkans. Alleen al het idee dat je iets kan winnen geeft je al een goed gevoel. Denk maar aan de oudjaarstrekking van de Staatsloterij. Het idee wat je met al die miljoenen kan doen geeft al een goed gevoel. Mensen raken aan die ervaringen verslaafd en gaan vaker gokken om zich goed te voelen. Dit werkt alleen maar averechts en zij gaan zich vaak juist ellendiger voelen.

Wanneer je langdurig gokverslaafd bent, komt ook het hormoon endorfine vrij. Ook dit stofje zorgt voor dat lekkere gevoel. Dit hormoon in combinatie met dopamine zorgt voor een grote ‘euforische high’.Wil je graag meer weten over de werking van dopamine? Lees dan het stuk van Brian Conrad op enzolifesciences.com. Op deze website wordt op een meer wetenschappelijke manier uitleg gegeven over deze neurotransmitter.

HOOFDSTUK 4

BEPAAL JE LIMIETEN

De eerste stap die je kan nemen om je online gokgedrag weer onder controle te krijgen, is door je limieten te bepalen. Op bijna alle gokwebsites is het mogelijk om een stortlimiet in te stellen. Hierdoor kan je in een bepaalde tijd maar een bepaald bedrag storten. Om ervoor te zorgen dat je niet al je winst verspeeld, kan je kiezen voor een saldolimiet. Hierdoor wordt het gewonnen bedrag automatisch naar je rekening gestort als het bedrag boven je saldolimiet komt. Als je vindt dat je te veel bezig bent op de websites, dan kan je een sessielimiet instellen. Hierdoor mag je maar een beperkte hoeveelheid tijd op de website ingelogd zijn. Hierdoor zorg je ervoor dat je bewust wordt van de tijd die je spendeert op de website.

En wat nou als je helemaal wil stoppen? Dan kan je je account blokkeren op de gokwebsite. Dit kan voor een bepaalde periode of voor altijd. Hierdoor ontneem je de verleiding om te blijven gokken. Het gevaar is wel dat je weer een nieuwe account kan aanmaken bij een andere aanbieder. Maar dat is natuurlijk niet de bedoeling.

Daarnaast hebben gokwebsites een zorgplicht voor mogelijk verslaafden. Zij moeten verslavingsgedrag signaleren en passende hulp bieden. Hiermee zitten zij wel in een dilemma. Iemand die grote bedragen vergokt op hun websites is namelijk ook een ideale klant. Gokbedrijven moeten hierin dus voor zichzelf duidelijk maken vanaf welk punt zij ingrijpen. Dat het beleid rondom de zorgplicht vaak tekortschiet, blijkt ook uit de blog van Tony van Rooij. Hij schrijft op de website van het Trimbos-instituut wat er allemaal niet klopt aan dit beleid en wat er moet veranderen. Hij raadt dan ook aan om professionele hulp te zoeken bij verslaving, in plaats van gebruik te maken van de hulpverlening van gokbedrijven. Op trimbos.nl kan je zijn volledige blog lezen over de falende bescherming van online gokkers.

HOOFDSTUK 5

JE EIGEN OMGEVING

In een interview met Dennis (echte naam is bekend bij de redactie) kwam naar voren dat de sociale omgeving heel bepalend is bij een gokverslaving. Deze omgeving is namelijk nodig om te kunnen stoppen. Daarnaast is diezelfde omgeving volgens Dennis soms ook juist gevaarlijk. In zijn vriendenkring wordt bijvoorbeeld veel gegokt. Wanneer hij samen met vrienden voetbal gaat kijken, wordt er altijd wel geld ingezet. Als zijn vrienden dan praten over weddenschappen die ze hebben gezet, dan kan hij zich niet inhouden om er ook een te plaatsen. Ook in de online sociale omgeving zit er gevaar. Zo zit Dennis in groepen op WhatsApp waar al zijn vrienden hun geplaatste weddenschappen in delen. Daardoor word je toch steeds weer geconfronteerd met gokken. Dennis zegt dat hij daardoor ook meer speelt. Wanneer hij zelf al een weddenschap heeft staan, zet hij vaak ook mee met die van zijn vrienden. Dit doet hij omdat hij bang is dat wanneer hij het niet doet, zij wel winnen en hij niet.

Gokken is heel gevaarlijk door het gebrek aan sociale controle. Je kan veel geld inzetten zonder dat je omgeving het doorheeft. Het is daarom van belang om je omgeving op de hoogte te brengen van je gokactiviteit en om het bespreekbaar te maken. Door je directe omgeving op de hoogte te brengen, kunnen zij jou steunen. Hierdoor krijg je meer motivatie om die stoppen.

Voor veel mensen die gokverslaafd zijn, is de drempel best hoog om openlijk over hun probleem te vertellen. Op de website van Loket Kansspel staat de podcast ‘Van Twee Kanten’. In deze podcast wordt een stel geïnterviewd over hun ervaringen met gokverslaving. In hun relatie is jarenlang een enorme gokschuld verzwegen. Luister de podcast om meer te leren over hoe jij jouw omgeving op de hoogte kan brengen. De half uur durende podcast is te vinden op loketkansspel.nl.

HOOFDSTUK 6

PROFESSIONELE HULP

Wanneer je ondanks bovenstaande hulpmiddelen nog steeds niet de controle terug hebt, is het verstandig om professionele hulp in te schakelen. Dit kan in de vorm van individuele behandeling, groepsbehandeling, onlinehulp of door opgenomen te worden in een kliniek. Hierbij wordt vaak gebruikgemaakt van cognitieve gedragstherapie (CGT). Deze vorm van psychotherapie leert je om anders naar problematische situaties te kijken en om deze situaties op een andere manier aan te pakken. Bij deze vorm van therapie gaat men uit van het feit dat problemen beïnvloed worden door de gedachten en handelingen van die persoon. Bij cognitieve gedragstherapie werk je nauw samen met je behandelaar om het probleem te verhelpen. Dit is voor de cliënt een actieve behandeling, waarbij er wordt gewerkt met vragenlijsten en oefeningen. Ook worden er vaak huiswerkopdrachten meegegeven om zo thuis verder te werken aan het probleem. Er is veel onderzoek gedaan naar cognitieve gedragstherapie. Hieruit is gebleken dat het een hele effectieve manier is van behandelen. CGT wordt vaak toegepast bij het behandelen van ADHD, angststoornissen, dwangproblemen, milde depressies, eetstoornissen en impuls-/psychosomatische problemen.

Er zijn veel verschillende instanties waar je terecht kan voor professionele hulp bij een gokverslaving. Hieronder staan er een aantal beschreven:

Jellinek

Jellinek is een van de bekendste namen in de verslavingszorg. Deze instantie is expert op het gebied van verslaving. Er wordt gewerkt met verschillende behandelmethoden, waaronder de cognitieve gedragstherapie. Jellinek is zeer goed in behandeling én preventie. Ze hebben als missie om bestaande vooroordelen over verslaving weg te nemen. Daarnaast doen ze zelf ook wetenschappelijk onderzoek naar verslaving, en werken zij nauw samen met hoogleraren en onderzoekers van hoog aangeschreven onderzoeksinstituten. Jellinek betrekt ook de directe omgeving van de cliënt. De cliënt speelt een actieve rol in de behandeling. De cliënt doet mee, maar mag ook meedenken en meebeslissen. Via Jellinek Digitaal kan je snel online hulp krijgen: https://jellinekdigitaal.nl

GGZ Interventie

GGZ Interventie is een professionele verslavingszorginstelling. Naast het direct behandelen van de verslaving, legt deze instelling de focus op de sociale omgeving van de cliënt. Zo wordt de familie van de cliënt met zorg begeleid in het proces. Hierbij zijn er bijvoorbeeld wekelijkse groeps- of familiemeetings als onderdeel van het nazorgtraject. Ook wordt er gekeken naar de mogelijke oorzaken van de verslaving. Het uiteindelijke doel is om de cliënt weer volledig te laten functioneren in de maatschappij. Via de volgende link kan je een intakegesprek aanvragen: https://ggzinterventie.nl/intakeformulier/

Loket Kansspel

En dan is er ook nog Loket Kansspel. Via deze online tool kan je gelijk hulp inschakelen als je wil stoppen met gokken. Ook kan je daar hulp krijgen als iemand in je omgeving gokverslaafd is. Via de chatfunctie of WhatsApp kan je direct in contact komen met een hulpverlener. Ook zijn ze dag en nacht telefonisch bereikbaar. De website heeft een forum waar je met andere gokverslaafden in contact kan komen. Via de volgende link kom je op de website: https://www.loketkansspel.nl/ik-wil-nu-stoppen.html

HOOFDSTUK 7

MEER WETEN?

In de onderstaande video van het kanaal ‘Universiteit van Nederland’ laat neurowetenschapper Kim Fairley zien hoe gokverslaving werkt aan de hand van ons brein. Hierbij gaat zij ook verder in op het feit dat de één moeilijker kan stoppen dan de ander.

Ben jij benieuwd naar verhalen van anderen over hun verslaving? In deze video van NPO 3 gaat Sosha langs bij ex-gokverslaafde Robert. 

In de podcast UITGESPEELD?! vertellen mensen hun ervaringen over gokproblemen. Zij vertellen hier ook bij hoe het weer goed kwam. Deze ervaringen kunnen jou misschien wel goed op weg helpen.