Vroeger zaten de studenten nog in een drukke hoorcollegezaal de les te volgen. Dat is nu niet meer zo vanzelfsprekend. Op het HBO kreeg je op verschillende plekken hoorcollege, van bioscoop Tuschinski tot aan het Tropical Institute van Amsterdam. Vorig jaar werden deze mooie locaties helaas omgeruild voor een plekje thuis aan het bureau. Een goede laptop met internetverbinding werd top-prioriteit, want je wil immers wel goed je lessen kunnen volgen. Van alle kanten klinken meningen over de maatregelen in de coronatijd. Opvallend genoeg hoor je de groep die misschien wel het meest wordt getroffen – scholieren en studenten – nauwelijks.
H1: Studenten lijden zwaar onder de coronacrisis
In het begin vonden de studenten het nog wel voordelig, school en genoeg vrije tijd voor leuke dingen. Maar niemand had gedacht dat Corona zo lang zou blijven. Tot aan de dag vandaag studeren de studenten thuis. Maar wat als de thuissituatie helemaal niet fijn is? Voor sommige studenten is de studie zelfs helemaal gestopt. Praktijklessen kunnen niet worden uitgevoerd en toetsen worden uitgesteld, is het online les krijgen wel net zo effectief als fysiek les krijgen? Gelukkig komt er na regen weer zonneschijn en ziet het er naar uit dat we binnenkort weer gezamenlijk naar de lessen kunnen gaan. Maar een gemis van sociale contacten heeft toch zijn effect gehad. Als ik naar mijzelf kijk is de draad weer oppakken redelijk moeilijk. Ik kan mij nu heel goed voorstellen dat veel studenten deze periode depressief zijn geraakt zoals ik op het internet veel lees. Maar welke problemen ondervinden studenten en hoe kunnen ze daarmee omgaan?
Door de coronapandemie ondervinden steeds meer studenten met psychische problemen. Eenzaamheid, somberheid, angst en zelfs depressie zijn klachten die het meest voorkomen. Zo concludeert Caring Universities in een rapport over psychisch welzijn onder studenten. Caring Universities trekt deze conclusies uit de antwoorden die studenten gaven. In een vragenlijst werd hen gevraagd naar hoe zij de pandemie ervaren en hoe ze omgaan met de gevolgen ervan. De vragenlijst viel bij 115.000 studenten op de digitale deurmat; ondertussen zijn er al 11.000 antwoorden binnen. Bijna een kwart van de studenten (23,9%) verwacht studievertraging op te lopen door corona en bijna de helft (49,1%) vindt dat online les volgen een negatief effect heeft op hun studie.

CONTENT: luister naar de podcast van Leven zonder stress om nog meer te weten te komen over depressie onder studenten en nog veel meer.
H2: Studeren: motivatie is van groot belang
Reizen met je ov om naar school te gaan en op tijd in de klas te komen hoeft niet meer. Slechts drie minuten voordat de les begint kan je je badjas uit doen en je laptop open klappen. Best een goede oplossing voor sommige studenten die normaal ver naar school moeten reizen. Ik kwam zelf als student aan de Hogeschool van Amsterdam net voor de hele coronaperiode in Amsterdam wonen. Tien minuten fietsen is het vanaf mijn huis, maar ik ben niet eens drie keer op school geweest.
Ik weet nog dat we in de klas zaten toen de docent vorig jaar zei: “De scholen gaan dicht.” Lachend keken we elkaar aan. Dat lachen werd al gauw minder toen na twee weken de deuren nog steeds gesloten waren. De lessen verlopen nu online via Zoom, Teams, virtual classroom en noem het maar op. Ik moet zeggen dat de docenten en studenten er snel een weg in vinden en ik het fijn vind dat er nog iets te volgen valt. Collega’s van mij lopen op een gegeven moment een gigantische studievertraging op van negen maanden. Dat is een lange tijd, maar wie gaat dat allemaal bekostigen? Nu heb ik een paar weken geleden gelezen dat we slechts de helft van het studiegeld hoeven te betalen. Een goede compensatie zou je denken, maar ik vraag me toch af of ik in dit leerjaar wel echt iets heb geleerd. In teamverband werken is voor mijn opleiding essentieel, maar kan niet worden uitgevoerd. Meestal ben ik van de planningen en deadlines halen, maar ik vind het toch moeilijk om mijzelf te motiveren. De verleiding is groot om een lekkere serie thuis op de bank aan te zetten. Toen ik voorheen in het klaslokaal zat werd ik gemotiveerd door mijn groepsgenoten en konden we na al het harde werk genieten van een drankje in het café naast de school.
Het sociale en lachen van het studeren is er af. Zodra je je laptop open doet gaat het alleen maar over school. En inderdaad gaandeweg de lockdown en ook daarna richting de zomer verandert er iets. Geen school, het besef dat dat misschien wel het nieuwe normaal is, daalt langzaam in. Het duurt lang en je moet maar gemotiveerd zijn om je zelf er toe aan te zetten om je eigen huiswerk te maken. Thuis is nu een alles in één plek. Vroeger kon je er nog aan ontsnappen door te zeggen “Oh, dat maak ik wel als ik thuis ben.”

CONTENT: neem een kijkje op de site van Erasmus magazine en lees wat jij kan doen als je zelf in een depressie zit.
H3: De thuissituatie is voor iedereen anders
De thuissituatie speelt een grote rol tijdens het studeren. Het is meebepalend naar het functioneren en de motivatie van de studiehoofden. Iemand met een onrustige thuissituatie kan zich natuurlijk moeilijker concentreren bij het studeren. Is het huis te druk? Ben je snel afgeleid of heb je gewoon geen fijn bureau om aan te zitten? Ook wordt het ritme verstoord en kunnen sommige leerlingen geen overzicht meer houden.
Zelf denk ik dat het mij redelijk goed afgaat met het thuis studeren. Ik had een fijne eigen werkplek en een goed bureau om aan te zitten. Maar niks is minder waar, je mist gewoon de sociale contacten om je heen. De thuissituatie van studenten maakt weinig verschil voor het ervaren van studiedruk en -stress, maar studenten die alleen wonen hebben wel meer mentale klachten. Studenten ervaren significant meer negatieve gevoelens zoals somberheid, piekeren en angst, dan andere groepen mensen. Nu alle scholen dicht zijn is er geen ontkomen meer aan om thuis te studeren. Hier zijn wat tips om het thuis studeren aangenamer en makkelijker te maken:
- Sta iedere ‘werkdag’ op dezelfde tijd op. Zo creëer je structuur in je eigen werkweek. Deel je dag in zoals je dat doet wanneer je normaal naar college of werkgroepen op de campus gaat.
- Richt een rustige werkplek in waar je geconcentreerd kan werken. Voor de een is dit op de eigen kamer, voor de ander aan de keukentafel. Niet genoeg ruimte thuis? Kijk bij de bibliotheken in de buurt of daar een plekje is en naar eventuele studieruimtes.
- Zoek online contact met je medestudent of belangrijke mensen op. Door in contact te blijven ben je op de hoogte van hun werkzaamheden en kan je zelf gestimuleerd worden om te studeren. Als je thuis alleen zit als student kan ik me voorstellen dat het lijkt alsof je de enige bent die studeert. Als je eens in de zoveel tijd contact met iemand hebt, voel je je waarschijnlijk minder eenzaam.
- Stel doelen. Bekijk je eigen studieplan en stel duidelijke, haalbare doelen voor de dag. Maak een planning voor jezelf. Deel grotere taken op in behapbare, kleine stappen. Wees realistisch en houd een goede planning bij. Zo blijf je overzicht houden in je schoolwerk en mis je geen punten in het studeren.
- Neem, naast al het harde werk, regelmatig pauze. De hele dag communiceren op afstand, online onderwijs volgen en thuis studeren kan vermoeiender zijn dan een gewone studiedag. Neem daarom regelmatig pauze. Neem even frisse lucht of ga even een koffietje drinken. Doe iets wat jou even laat ontspannen, regelmatige pauzes zijn ook voor je concentratie en helpen je te verwerken wat je geleerd hebt.
CONTENT: bekijk hier de TedTalk van Jason Weick over: Students with depression.
H4: Minder sociaal, minder spontaan
De ‘basisregels’ zijn heel simpel, maar toch moeilijk te waarborgen. Houd anderhalve meter afstand, geen fysiek contact, vermijd drukke plekken, handen wassen, mondkapjes in openbare ruimtes, uitgaan en terrassen tot 00.00, maximaal zes personen thuis en wat ik zelf nog het moeilijkst vind van allemaal is dat scholen dicht zijn. Er is geen ontkomen aan. Waar we eerst maar twee weken zou duren wordt omgeruild voor twee jaar.
Kon je net als ik thuis gebruik maken van super snel internet dan heb je geluk, maar wil je webbrowser niet eens opstarten, moest daar toch gauw verandering in komen. Klinkt als of de regels voor een robot zijn gemaakt, maar we moeten er toch aan geloven om het virus te onderdrukken. Ik mis het om nieuwe mensen en studiegenoten te ontmoeten. Ik denk dat ik voor veel studenten spreek.
Studenten voelen zich vaak somber, eenzaam en kunnen zich moeilijk opladen voor hun studie. Je bent niet de enige: de afgelopen maanden kregen de psychologen van de HZ drie keer zoveel vraag om hulp van studenten als in andere jaren. Het gaat niet goed met studenten in het hoger onderwijs. Door de coronacrisis moeten ze de meeste lessen via het beeldscherm volgen, maar daar hebben ze grote moeite mee. Studenten kampen bovendien met sociaal-emotionele problemen, omdat ze nauwelijks contact hebben met medestudenten en met docenten. Dat zijn de belangrijkste conclusies van een grootschalig landelijk onderzoek onder studenten, in opdracht van het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO).
CONTENT: Bekijk deze video om te zien hoe het is om te studeren in de Coronaperiode
H5: Hybride werken
Voordat de Corona uitbrak was ik bijna vijf dagen per week een paar uurtjes op school en had ik twee bijbaantjes. Eén van de bijbaantjes was in een gezellig bruincafé en de andere bijbaan in een sieradenwinkel in de Negen straatjes van Amsterdam. Die ging failliet en het café moest voor een lange tijd dicht, maar ik had wel mijn geld nodig. Op zoek naar iets nieuws vond ik al gauw iets anders.
Meer thuiswerken of hybride werken heeft naar verwachting het grootste effect op de mobiliteit. Het aantal verplaatsingen in de spits daalt wanneer mensen niet naar hun werk reizen. Deze mensen blijken weliswaar meer verplaatsingen te maken voor overige motieven, zoals winkelen, visite en toeren, maar deze zijn vooral buiten de spits. Dat scheelt files. Werken vanuit huis is voor mij persoonlijk heel fijn. Ik vind het heerlijk om lekker thuis te zijn en periodes van efficiënt ‘knallen’ af te wisselen met chillen en dingetjes in huis doen.
Geen gereis, geen afleiding van andere mensen, geen saaie werkomgeving met vieze koffie. Ik kwam er als snel achter dat het na een tijd toch wel begon te vervelen. Na een tijd ga je de eenzaamheid voelen en raak je gedemotiveerd. Veel mensen worstelen met thuiswerken en vinden het maar niks. Studenten zijn minder productief, missen hun gezellige collega’s en voelen zich continu schuldig dat ze te weinig doen. Een hele belangrijke basis in goed thuis kunnen werken is je vrij voelen van de mening van je collega’s of je baas. Schuldgevoel en onzekerheid is funest voor onafhankelijk werken. Je moet vertrouwen voelen in wat je kan, wat je bereikt en waar je je op focust.
CONTENT: Luister deze podcast om balans te vinden in ‘hybride werken’
H6: Het uitgaansleven stopt; in het weekend op de bank
Donderdagavond is studentenavond in de stad, maar het is rustig. Geen kip te zien op straat en iedereen zit thuis op de bank. Het lijkt wel uitgestorven. Ook voor iemand als ik die aan het begin van de Coronapandemie in Amsterdam is gaan wonen is het jammer. Mijn leven leek nu pas ‘echt’ te beginnen als Hbo-student. Elk weekendje een drankje in de club zat er niet meer in. Ik mag nog van geluk spreken dat ik met een huisgenootje ben gaan wonen, want wat zou ik anders eenzaam zijn geweest.
Als ik kijk naar de persconferentie van Mark Rutte is de grootste conclusie die ik kan trekken dat het belangrijk is om te zorgen dat we geen nieuwe uitbraakgolf krijgen. Het kabinet gaat wekelijks testen in verpleeghuizen waar een Coronabesmetting is aangetroffen, aldus minister Hugo de Jonge tijdens de persconferentie.
Het probleem is dat je je elke keer weer aan die regels moet houden en dan denk je: Oh het wordt vast wel weer beter, het gaat nu de goede kant op… Maar, oh nee toch niet. Dan komen er weer strengere maatregelen. En dat hele onduidelijke en totaal niet weten waar je aan toe bent dat is vooral heel zwaar. Ik hoor van vele medestudenten dat ze zich erg eenzaam voelen dat ze te maken hebben met de motivatie die ze niet makkelijk kunnen vinden en dat we ons eigenlijk afvragen ‘Wat zit ik hier te doen?’ Ik zit de hele dag op mijn kamertje en ik heb heel weinig contact dit had de bloei van mijn leven moeten zijn, is het dat nog wel?

H6: Helena: “Ik zit al twee jaar in een burn-out”
In dit korte interview vertelt Helena hoe het is om als 23-jarige te dealen met een burn-out. Ze heeft regelmatig paniekaanvallen en houdt het verborgen voor haar ouders.
“Mijn instinct zegt doe als of het goed met je gaat, dat doe ik dan ook. Ik heb er echt bewust voor gekozen om het niet tegen mijn ouders te zeggen en voor mijzelf te houden. Mijn ouders wonen ver van mij vandaan en ik woon hier alleen op kamers dus het is makkelijker om ze voor ze te verbergen. Als ik echt die paniekaanvallen heb, dan denk ik daarna wel echt van waar ben ik mee bezig?
Bij een paniekaanval voelt het als een soort storm, een orkaan aan gedachtes met allemaal negativiteit, dingen die niet lukken en gewoon blinde paniek eigenlijk. Ik schreef mijn scriptie op computers in de bibliotheek. Dan is het tien uur, soms half elf en zijn er geen computers meer vrij. Het feit dat ik te laat was in de bibliotheek en er geen computers meer vrij waren, was zo onoverkomelijk, ik raakte zo in paniek. Hoe moet ik nu mijn scriptie schrijven, waarom ben ik niet eerder opgestaan? Dan ga je maar naar huis in bed liggen huilen. En dan kom je twee dagen je bed niet uit. Ik denk dus dat mijn generatie zoveel druk ervaart om het goed te doen. Toen ik mijn eerste jaardag bij mijn opleiding rechten zat, zeiden de docenten: “Ga er maar niet van uit dat je met een bachelor rechten een baan krijgt. Ga maar zoeken naar een stage, ga maar zoeken of je naar het buitenland kan etc.” Dan heb je je medestudenten die dat ter harte nemen en inderdaad allemaal doen. Dan denk je oh, dat moet ik dan ook maar gaan doen. Ik was mijzelf constant met anderen aan het vergelijken. Dan is het heel makkelijk om dan te zeggen ik ga wel wat minder doen, maar krijg ik dan wel een baan, kom ik er dan wel? Als ik zoveel paniekaanvallen heb komt er wel een punt dat zegt; Het was makkelijker geweest
als ik er niet meer was. Daar komt het op neer. Maarja de volgende dag word je wakker en voel je je weer beter, dan denk je: ‘Het gaat wel weer dus ik ga meer doen wat ik van plan was. Het is wel lastig om toe te geven dat je eigenlijk een dubbelleven hebt. Ik ga liever gewoon door op deze manier tot het wie weet op een gegeven moment weer goed gaat. Later als het weg is hebben ze nooit geweten dat het een tijdje niet zo goed ging.”
Helena is niet de enige met een burn-out. Het aantal jongeren met stress- en burn-out gerelateerde klachten neemt toe en vandaar dat Sharon haar verhaal doet in een vorm van een podcast. Ze komt op haar 17e terecht in een burn-out, raakt volledig opgebrand, is vier jaar lang ziek en herstelt pas na 1,5 jaar.
CONTENT: Bekijk deze video om te zien hoe het is om een burn-out te hebben
H7: Meer weten?
Wil je meer weten over studenten, stress en corona? Hieronder vind je nog meer artikelen en video’s om jou verder te helpen naar goed te kunnen studeren in deze gekke Coronatijd.
http://www.han.nl/artikelen/2021/05/starten-met-studeren-in-coronatijd/