Roots Rock Reggae
Waar staan reggae en rastafari voor, hoe zijn ze verbonden en hoe hebben zij zich ontwikkelt in de 20e en 21e eeuw?
Als je aan een willekeurig persoon zou vragen wat er bij hem of haar te binnen schiet bij het woord reggae, dan krijg je vrijwel altijd dezelfde antwoorden; dreadlocks, Bob Marley, cannabis en Jamaica. Met de bijbehorende levensovertuiging rastafari is men al een stuk minder bekend. In deze longread zal ik eerst een korte geschiedenis geven over de ontstaanswijze van reggae en rastafari. Ik heb een rastafari-aanhanger kunnen interviewen, die mij het één en ander heeft kunnen bijbrengen over de rastafari overtuiging. Tot slot zal ik ingaan op hoe reggae en rastafari er vandaag de dag voorstaan.
Hoofdstuk 1
Liefde voor reggae.
De liefde voor reggae is er bij mij met de paplepel ingegoten. Al toen ik vier of vijf jaar oud was, nam mijn moeder mij mee naar de wildste reggaefeesten. Urenlang kon ik geboeid luisteren naar de artiesten, die in een vage toestand enthousiast muziek maakten. Ik weet nog goed dat ik het rustige ritme en de melodische basslines erg ontspannend vond werken. Of het waren de pretsigaretjes, die in mijn buurt werden opgestoken.
Nadat mijn moeder en ik onze wilde haren hadden verloren en wij steeds minder naar dit soort feestjes gingen, kreeg ik rond mijn 14e levensjaar weer hernieuwde interesse in reggae. Rond deze tijd hadden mijn rebelse vrienden en ik de wondere wereld van de joint ontdekt. Na schooltijd hingen wij altijd rond in het park achter onze school, waar we een joint rookten, reggae luisterden en de zin van het leven bespraken.
Toen ik 17 jaar oud was ging ik voor het eerst naar het reggaefestival Geel in België. Het was één van de beste ervaringen uit mijn nog jonge leven. Rond de 30.000 mensen, die drie dagen lang zo stoned als een garnaal, van stage naar stage slenterden. Ik vond het een zeer amusant schouwspel. Ondertussen traden de beste reggae artiesten op zoals: Damian Marley, Jah Cure en Dub fx.
Toen ik voor de eerste keer op reggae Geel was, wist ik dat dit helemaal bij mij paste. De relaxte sfeer (ik heb nog nooit een ruzie gezien), vriendelijke mensen en de perfecte reggae beats pasten helemaal in mijn straatje. Sindsdien ben ik acht keer naar Geel geweest. De laatste keer was in September 2019 net voordat de pandemie uitbrak.
Hoofdstuk 2
Hoe is reggae ontstaan?
Een van de eerste voorlopers van reggae is de muziekstijl mento. Mento is een soort Jamaicaanse volksmuziek met een historie die teruggaat tot de 19e eeuw. Tot slaaf gemaakte mensen werden getransporteerd uit Afrika naar de suikerplantages van Jamaica. Als gevolg hiervan ontstond een mengeling van Europese en Afrikaanse culturen, die later wordt gekenmerkt als typisch Jamaicaans. Veel songteksten in mento gaan over alledaagse zaken of sociale kwesties, die op een luchtige, humoristische en satirische manier worden gezongen. In de jaren ‘40 en ‘50 van 20ste eeuw beleefde Mento hoogtijden.
Vanaf begin jaren ‘60 van de vorige eeuw begon de populariteit van Mento te dalen. Door de opkomst van de radio kwamen Jamaicanen in contact met de zwarte muziek van Verenigde Staten. Zo werd in korte tijd de Rhytm&Blues zeer populair. Bovendien hadden steeds meer Jamaicanen rond deze tijd beschikking over elektriciteit en geluidsinstallaties werden een enorme hype in Jamaica. Het werd een competitie tussen de Jamaicanen onderling, wie de beste plaatjes kon draaien. Bovendien werd Jamaica in 1962 onafhankelijk verklaart. Het razendsnelle upbeat genre Ska, reflecteerde de fantastische stemming van de bevolking rond deze tijd en werd daarom razend populair.
Rond midden jaren 60 begon echter de optimistische stemming onder de Jamaicanen langzamerhand om te slaan. Lokale gangsters zogenaamde “rude boys” teisterden de plaatselijke bevolking. De mensen in de hoofdstad Kingston waren feitelijk vogelvrij. De gangsters hadden het voor het zeggen en de politie stond machteloos. De muziek paste zich hierop aan en het langzame muziekgenre Rocksteady nam in populariteit toe. Het ritme werd meer relaxed en makkelijker om op te dansen.
Aan het eind van de jaren 60 stond Jamaica op het punt van een burgeroorlog. De politieke corruptie, armoede onder de bevolking en het geweld van de rude boys tegen de bevolking hadden het land verdeeld. De opkomst van Reggae rond 1968 reflecteerde het beste de stemming in Jamaica rond deze tijd. Reggae werd steeds populairder vanwege de overheersende bas. Het ritme van reggae leende zich daarnaast uitstekend voor protestsongs. Dit waren vaak nummers over vrede en revolutie. Deze zogenaamde Rootsreggae hield zich in het begin vooral bezig met het dagelijks leven en de idealen van de Afrikanen, gestimuleerd door de rastafari overtuiging.
Deze tijd stond daarnaast ook in het teken van de opkomst van de getalenteerde zanger Bob Marley. Niet lang hierna werd Reggae in zeer korte tijd wereldwijd bekend. Dit betekende het aanbreken van de gouden jaren van reggae. In 1973 tekenden Bob Marley en zijn band “the wailers” een contract bij het prestigieuze Island records.
Het jaar 1974 was een groots jaar voor de reggae industrie. Bob Marley en zijn band produceerden hun eerste album “catch a fire”, waarmee zij op wereldtournee gingen. Ook coverde de gitarist Eric Clapton het nummer “I shot the sheriff” van Marley. Deze cover werd dé zomerhit van 1974. In 1978 stierf Bob Marley aan kanker op 36-jarige leeftijd. Zijn dood leidde het einde in van de gouden jaren van reggae.
Hoofdstuk 3
Wat is het verband tussen reggae en rastafari?
Rastafari is een geloofsovertuiging die rond de jaren 30 van de 20e eeuw in Jamaica is ontstaan. In Jamaica heerste er rond deze tijd enorme armoede; de verschillen tussen arm en rijk waren gigantisch. Daarnaast was ook racisme er aan de orde van de dag. Door het slavernijverleden stond de zwarte bevolking bovendien onderaan de sociale ladder. Maar liefst 98% van de bevolking was afkomstig van zwarte slaven.
Eén van de lokale helden onder de Jamaicaanse bevolking was de politieke activist Marcus Garvey. Garvey kwam fel op voor de rechten van de zwarte bevolking. Hij was ervan overtuigd dat de blanken de zwarte bevolking nooit echt als gelijkwaardigen zouden beschouwen. Hierop deed Garvey in 1927 een belangrijke voorspelling. Hij voorspelde dat er spoedig een koning zou worden gekroond in Afrika. Deze koning zou alle onderdrukte zwarten wereldwijd bevrijden.
Niet lang hierna werd op 2 november 1930 de Ethiopiër Ras Tafari Makonnen gekroond tot keizer van Ethiopië. Tijdens zijn kroning kreeg hij de naam Haile Selassie. Dit is een verwijzing naar de heilige drievuldigheid: namelijk het bestaan van de vader, de zoon en de heilige geest in één god. Door de profetie van Garvey en door bepaalde teksten in de bijbel geloven de aanhangers van Rastafari in de goddelijkheid van Ras Tafari, zo werd de Rastafari-beweging geboren.
De Rastafari aanhangers beschouwen de Rastafari overtuiging niet als een geloof, maar meer als een levenswijze of een levensovertuiging. De basis voor Rastafari zijn de
goede daden die men dient te verrichten beschreven in de bijbel. De bijbel staat daarom centraal bij Rastafari, aangevuld met oude geschriften zoals de Kebre Negest. Dit is een samengesteld boek uit de 13e eeuw, waarin de overleveringen rond Ethiopische koningen worden beschreven.
Het is achteraf maar zeer de vraag of Ras Tafari Makonnen daadwerkelijk de heilige koning was die door Garvey werd voorspeld. Zijn regeerperiode stond in het teken van
schendingen van mensenrechten, etnische zuiveringen en zijn eigen zelfverheerlijking; onderdanen moesten in zijn bijzijn op handen en knieën zitten.
Tafari Makonnen genoot erg van alle aandacht van de Rastafari ‘s. Toch peinsde hij er niet over om zelf een Rastafari te worden; hij bleef zijn hele leven orthodox-christen. Ook wees hij iedere bewonderaar, die het lef had hem op te zoeken bij zijn paleis resoluut de deur. Dat ondermijnde het geloof van de Rastafari ’s voor Tafari Makonnen niet. Een god behoorde namelijk zelf niet te geloven dat hij een god is.
In de beginjaren van de reggaemuziek, werd de Rastafari overtuiging in veel teksten verheerlijkt. Dit leidde ertoe dat de Rastafari beweging internationaal veel fans kreeg. In de nummers “get up, stand up” en “Redemption song” zijn er duidelijke verwijzingen naar de Rastafari.
Marcus Garvey heeft zichzelf opmerkelijk genoeg net als Tafari Makonnen nooit geïdentificeerd met de Rastafari-beweging. Hij werd opgevoed als Methodist en bekeerde zich later tot het rooms-katholicisme. Garvey was later nog onderwerp van discussie door onder andere zijn contacten met de Ku Klux Klan. Hij was onder de indruk van de macht van de Ku klux Klan en hij organiseerde een ontmoeting met de toenmalige leider Edward Young Clarke. Zij geloofden beiden dat het beter was als alle zwarten naar Afrika zouden immigreren en alle blanken naar Amerika.
Hoofdstuk 4
Heb jij net goed opgelet bij de historische uitleg over Jamaica, reggae en rastafari? Ben jij nu ook een echte reggae kenner? Doe de quiz en kom erachter of jij nu ook een echte kenner bent.
Hoe is reggae ontstaan?
Vraag 1) uit welke drie muziekstijlen is reggae ontstaan?
A) Mento, rhytm and blues, Ska
B) Mento, Ska en Rocksteady
C)Mento, reggaeton en Ska
D)Rocksteady, rhytm and blues en rocksteady
Vraag 2) In welk jaar werd Jamaica onafhankelijk
A) 1960
B) 1961
C)1962
D)1963
Vraag 3) Uit welke twee buitenlandse culturen is de Jamaicaanse cultuur ontstaan?
A)Noord-Amerikaanse en Zuid-Amerikaanse cultuur
B) Europese en Noord-Amerikaanse cultuur
C) Europese en Zuid-Amerikaanse cultuur
D)Europese en Afrikaanse cultuur
Vraag 4) Welke muziekstijl is de laatste voorloper van reggae en lijkt dus het meest op reggae?
A) Ska
B)Rocksteady
C)Rhytm and blues
D) Mento
Vraag 5) In welk jaar ontstond reggae?
A)1966
B)1967
C)1968
D) 1969
Vraag 6) Reggae leende zich vanwege de rustige beats uitstekend voor protestsongs, hoe heet deze oorspronkelijke reggae?
A)Realreggae
B)Groundreggae
C) Rootsreggae
D)Truereggae
Wat is het verband tussen reggae en rastafari?
Vraag 7) Uit welk land kwam keizer Ras Tafari Makonnen?
A) Ethiopië
B) Egypte
C) Kameroen
D) Ghana
Vraag 8) In welk jaar deed de activist Marcus Garvey zijn voorspelling over een buitenlandse koning?
A) 1927
B) 1928
C)1929
D)1930
Vraag 9) Welk geschrift staat centraal bij de rastafari?
A) De Thora
B) De Koran
C) De Tenach
D) De bijbel
Vraag 10) Waar stond Ras Tafari Makonnen bekend om?
A) Hij was zelf geen aanhanger van de rastafari
B) Mensenrechtenschendingen
C) Etnische zuiveringen
D) Zijn zelfverheerlijking
E) Alle bovenstaande antwoorden zijn juist
De antwoorden staan onderaan de longread 😊
Hoofdstuk 5
Interview met Carel
Om meer te weten te komen over de rastafari ben ik opzoek gegaan naar een daadwerkelijke rastafari-gelovige. In mijn zoektocht ben ik gestuit op Carel. Carel is drummer bij verschillende ska en reggaebands. Op mijn vroegere basisschool “de Joost van den vondelschool” was hij de conciërge. Nadat ik van de basisschool ben gegaan, hebben mijn moeder en Carel contact onderhouden. Carel is opgegroeid in een echte reggae familie. Daarnaast is hij dus een aanhanger van het Rastafarigeloof.
Wat betekent Rastafari voor u?
“Rastafari kun je heel goed vergelijken met spiritualiteit. Rastafari is een geloofsovertuiging waarin we de aarde en moeder natuur proberen te begrijpen. Maar ook probeer je jezelf te begrijpen. Rastafari’s proberen erachter te komen hoe je in de perfecte balans kan leven, waardoor je een prettig leven leidt en tegelijkertijd niet tot last bent voor de aarde.”
Welke rol speelt Cannabis in het leven van een Rastafari?
Een grote rol, wiet en Rastafari zijn heel sterk met elkaar verbonden. Ook het roken van wiet is heel spiritueel voor ons. Rasta’s proberen vooral terug de natuur in te gaan en met een joint gaat dat heel makkelijk. Voor ik een joint opsteek doe ik een gebedje, omdat we god bedanken voor de heilige plant die hij ons geeft.
In het westen lijkt Reggae minder populair dan andere muziekstijlen, wat is volgens u de oorzaak hiervan?
“Dat heeft denk ik met een aantal zaken te maken. Ten eerste is het snelle westerse leven niet zo happig op de langzame reggaestijl. Ook is er vaak nog een negatieve opvatting over wietgerelateerde zaken. Mensen denken dat je een dag niet kan beginnen met een joint. Ook heeft het te maken met negatieve stereotpyen. Reggae wordt gezien als iets typisch Afrikaans en daarom ondergeschikt aan de Europese muziekstijlen.
Hoe erg leeft Rastafari nog vandaag de dag in Nederland?
Het is de laatste tijd wel minder geworden. Vroeger hadden we hier een enorme hechte community. Nu zijn er af en toe nog wel bijeenkomsten, maar dan bij bijvoorbeeld iemand thuis. Of we spreken met elkaar af op een festival.
Hoofdstuk 6
Hoe heeft Reggae zich ontwikkelt na de gouden jaren?
In de jaren 80 en 90 nam de aandacht voor reggae geleidelijk af. In deze periode waren vooral de reggae dancehall dj’s in opkomst. Met hun elektronische beats en snelle raps ontwikkelden zij nieuwe subgenres binnen de reggae, namelijk Ragga en Reggaeton. Zij lieten zich net als hun voorlopers in de reggae vooral uit over politieke zaken. Ook aan het begin van de 21ste eeuw bleef reggae één van de wapens van de arme burgers om hun onvrede te uiten.
Seggae is een muziekstroming afkomstig van het eiland Mauritius. Seggae is een mix van traditionele Sega muziek en reggae. Het genre werd in de jaren ’80 bedacht door Joseph Reginald Topize. Hij bedacht het genre voor een campagne die hij voerde voor de rechten van de Mauritanen.
Dubstep is een muziekstijl die ontstond aan het eind van de jaren ’90 en aan het begin van de 21ste eeuw aan populariteit won. Dubstep is elektronische dansmuziek met invloeden van techno, reggae en drum and bass.
Vandaag de dag komt de reggaeliefhebber het best tot zijn recht bij de jaarlijkse reggaefestivals. Reggae Leek is het grootste reggaefestival van Nederland. Reggae Geel in België is het grootste Reggae Festival in Europa. Hier ben ik zelf al 7 keer geweest. Jaarlijks komen er ongeveer 10.000 mensen op dit 3-daagse festival af.
Één van de beste voorbeelden van de populariteit van Reggae vandaag de dag is het nummer “three little birds”. Dit nummer wordt tijdens de rust afgespeeld bij de Amsterdamse club Ajax.
Ky-Mani Marley, zoon van Bob Marley zingt hier “three little bird” voor ongeveer 51.000 toeschouwers in een uitverkochte arena.
Op 20 Augustus 2021 lanceerden Ajax en de familie van Bob Marley een nieuw reggae-shirt. Het shirt is een eerbetoon aan de legendarische zanger Bob Marley. Het shirt werd een groot succes en was in een dag uitverkocht. Het shirt verkocht ruim vier keer meer dan elk ander Ajax-shirt dat ooit is geproduceerd.
Bob Marley
Bob Marley was een pionier in zijn tijd. Geen enkele reggae artiest behaalde zoveel successen als hij. Bob Marley was naast muzikant, ook beroemd vanwege zijn liefde voor de Filosofie. Met een hoop van zijn uitspraken heeft hij mensen kunnen verlichten. Hieronder staan een paar van zijn meest bekende uitspraken en gezegden.
“You never know how strong you are, until being strong is the only choice you have.”
“True friends are like stars, you can only recognize them when it’s dark around you.”
“If she is amazing, she won’t be easy. If she’s easy, she won’t be amazing.
If she is worth hit, you wont give up. If you give up, you’re not worthy.
Truth is, everybody is going to hurt you; you just gotta find the ones
suffering for.”
“Overcome the devils with a thing called love.”
“Some people are so poor, the only thing they have is money.”
“beginnings are usually scary and endings are usually sad, but it’s everything in between that makes it all wort hit.
Hoofdstuk 7
Meer weten over reggae?
Ben jij na het lezen van deze longread ook enthousiast geworden over reggae en rastafari?
Hieronder staan een paar van de belangrijkste sites met nieuws, updates en foto’s over alle zaken omtrent reggae.
Reggaeville is een site, die vol staat met content over reggae. Hier vind je het laatste nieuws over reggae, muziekvideo’s van de beste reggae artiesten en foto’s van de historie van reggae van de afgelopen 50 jaar.
Een online reggae magazine met reviews en artikelen over reggaeconcerten en artiesten. Reggae vibes concentreert zich vooral op reggae en dancehall muziek.
Reggae Lake is het grootste jaarlijkse reggae festival van Nederland. Het festival wordt gehouden in het Gaasperpark in Amsterdam. Dit jaar vindt het plaats op 21 en 22 Augustus. Bekijk deze site voor de laatste ontwikkelingen omtrent dit festival.
Antwoorden van de quiz:
- B
- C
- D
- B
- C
- C
- A
- A
- D
- E