Koopverslaving, een serieus probleem

Je herkent het vast wel. Je mailbox stroomt over door de ene reclamemail na de andere.  In de winkelstraat pronken de salestickers op de ruiten. Je kunt niet rustig op sociale media scrollen zonder dat de advertenties om je oren vliegen. We leven in een consumptiemaatschappij en hier is geen ontkomen aan. Maar als je je euforisch voelt tijdens een aankoop en je je daardoor alsmaar onnodige spullen blijft kopen is er wellicht meer aan de hand. Hoewel koopverslaving niet altijd serieus wordt genomen, is het niet zo onschuldig als het klinkt. Hoe ga je om met een koopverslaving?

1. Wacht eens! De postbezorger kent inmiddels mijn naam…

Het is april 2020. Vanochtend kreeg ik een mailtje dat de postbezorger onderweg was. Ik kijk op mijn horloge. Het is inmiddels al twee uur later. Opeens hoor ik een busje de straat inrijden en mijn hart begint sneller te kloppen. Het is de buurman met zijn busje voor het bakkersbedrijf. Ongeduldig kijk ik door het raam naar buiten. “Waar blijft dat pakketje nou?”, kraam ik uit.

Ik ga weer zitten op de bank. Vandaag werk ik niet vanachter mijn bureau, maar met mijn Macbook op schoot op de leren bank in de woonkamer. Vanaf deze plek heb ik het beste uitzicht op de straat. Ik probeer me te focussen op werk, maar om de minuut staar ik hoopvol uit het raam. Wachtend op hét moment, op dat geweldige gevoel van het gelukshormoon dopamine.

Nu ik thuiswerk en ik de hele dag online moet zijn, is het verleidelijk om even op mijn favoriete sites te kijken. Er kijkt toch niemand over mijn schouder mee op mijn scherm. Ik open een nieuw tabblad, De Bijenkorf, vervolgens Asos, Zalando, Nike en Calvin Klein.

‘Shit!’ Over een paar minuten begint mijn Teams vergadering. Snel sprint ik naar boven om mijn joggingpak in te ruilen voor een fatsoenlijke outfit. Onderweg struikel ik over enkele lege dozen in de gang. Deze liggen er nog van vorige week.

Op mijn kamer zwiep ik de deur van mijn kledingkast open. Met mijn hand ga ik door de kleding aan mijn kledingrekken heen. Die nieuwe lila blouse, de beige blazer of toch mijn zwarte Daily Paper trui? Ik kies voor de nieuwe lila blouse, het kaartje hangt er nog aan. Snel knip ik het af en trek ik de blouse aan.

5 minuten nadat de Teams vergadering afgelopen was zie ik in mijn ooghoek iemand onze tuin in lopen. Ik sprint naar de deur. “Door jou raak ik nog overwerkt, Anna”, grapt de vriendelijke postbezorger. Wacht eens? Hij kent inmiddels mijn naam…

Hij zet de doos op het paadje zoals gewoonlijk in deze tijd en loopt terug naar zijn bus. “Bedankt weer he!”, roep ik. In de deuropening sta ik ongeduldig heen en weer te springen, wachtend tot ik mijn prooi kan aanvallen. Als de postbezorger bijna het paadje af is, ren ik vol enthousiasme naar de doos toe.

Ik ga snel met mijn ‘buit’ naar binnen en met een glimlach van oor tot oor maak ik de doos open. Ik pak er een zwierige bloemetjesjurk uit, trek hem aan en draai een rondje. Fantastisch!

Helaas is dit geweldige gevoel al na tien minuten verdwenen. Ik kijk in mijn winkelmandje van Nike. Schoenen P-6000, ze zijn in de sale. Ik heb al genoeg sneakers, maar zoiets heb ik nog niet.

Ik kan al niet uiteten en de vakantie van dit jaar is ook geannuleerd, dus klik ik op de bestelknop. Ik kan niet wachten tot het bezorgbusje weer mijn straat inrijdt en ik weer een dopamineboost in mijn lichaam kan voelen. Het is de enige hobby die ik op dit moment kan uitvoeren.

• Wil je meer lezen over hoe de coronacrisis een koopverslaving versterkt. Esther Elligens schreef hier een artikel over voor het AD.
• Ook bij columnist Eline Cordie liep haar koopverslaving tijdens quarantaine totaal uit de hand. Haar verhaal lees je hier.

2. Een half miljoen Nederlanders lijden aan een koopverslaving. Hoe zit het met jou?

Een koopverslaving wordt niet altijd serieus genomen. Ex-koopverslaafde Eline Verbeek zegt dat er weinig tot geen professionele hulp te vinden is. En dit terwijl er al sinds sinds 1910 wordt gesproken over koopverslaving door psychiaters Emil Kreapelin en Eugen Bleuler. Koopverslaving wordt ook wel oniomanie genoemd. Oniomanie komt uit het Oudgrieks en is een samenvoeging van onio ‘te koop’ en manie ‘krankzinnigheid’. Het is synoniem voor een koopverslaving waarbij er impulsief aankopen worden gedaan die in principe overbodig zijn.

Volgens psycholoog Bjarne Timonen lijden een half miljoen Nederlanders hieraan. Dit is niet gek, want verzamelen ligt in het oerinstinct van iedere mens. Dit oerinstinct zegt dat je je overlevingskans vergroot als je koopt. In de oudheid moest je voedsel en mensen om je heen verzamelen om te overleven. Leven in een grote groep zorgde namelijk voor veiligheid. Die behoefte om ergens bij te horen zit nog steeds diepgeworteld in de mens. Als je kleding of andere producten koopt, voel je je verbonden aan een bepaald merk. Op die manier zorg je ervoor dat je bij een bepaalde groep hoort. Echter zijn tegenwoordig onze overlevingskansen niet afhankelijk van hoeveel paar schoenen we precies in de kast hebben staan.

Koopdrang is een natuurlijk fenomeen dat ieder mens ervaart. “Iedereen krijgt een kick van winkelen”, zegt professor Alexander Gardner, consumentenpsycholoog en lid van de British Psychological Association, in het onderstaande artikel.

Waar komt onze koopdrang (en een koopverslaving) vandaan?

We kopen voedsel om te overleven, verzorgingsmiddelen om er goed uit te zien en kleding, interieuritems of gadgets om ons leven comfortabeler en mooier te maken. Er is een groot verschil tussen koopdrang en koopverslaving. Bij een koopverslaving is er meer aan de hand. Je spreekt van een koopverslaving als je routinematig en obsessief koopt om een leegte op te vullen of om een beter gevoel te krijgen over jezelf.

Merk je dat je gelukkig wordt van een aankoop en blijf je daardoor alsmaar overbodige dingen kopen om die kick te krijgen? Denk je voortdurend aan shoppen en heb je een sterk verlangen om alsmaar nieuwe spullen te kopen? Let dan even op, misschien heb je wel een koopverslaving. Denk jij dat je een koopverslaving hebt? Beantwoord dan de onderstaande vragen zo eerlijk mogelijk.

• Winkel je als doel om je beter te voelen?
• Voel je je beter als je een aankoop hebt gedaan, maar ebt dit gevoel al snel weg, waardoor je je schuldig en leeg voelt?
• Lieg je wel eens over een aankoop of probeer je je aankopen te verbergen?
• Beïnvloedt shoppen jouw leven doordat het een negatieve invloed heeft op je werk- of schoolprestaties en relaties met anderen?
• Denk je voortdurend aan shoppen en heb je sterk verlangen om steeds meer nieuwe spullen te kopen?

Kun je op één van de bovenstaande vragen ‘ja’ beantwoorden? Dan is er een kans dat jij één van de half miljoen Nederlanders bent met een koopverslaving.

Kom erachter door deze zelftest te doen op Vincent Verslavingszorg.

3. Hoe ontstaat een koopverslaving?

Psycholoog Jacques Boermans schrijft in deze essay dat een koopverslaving vaak samengaat met andere mentale problemen, zoals een depressie of een lage eigenwaarde. Bij het kopen van producten, gaat het niet zo zeer om het product zelf, maar om het gevoel wat je daarvan krijgt. Tijdens het doen van een aankoop geven je hersenen dopamine af. Dopamine wordt ook wel het gelukshormoon genoemd, want het veroorzaakt een gevoel van euforie en genot. Dit gevoel zorgt ervoor dat je opgaat in het moment en even aan de realiteit ontsnapt. Daarom zijn er veel koopverslaafden die shoppen om een leegte op te vullen of een emotionele pijn te maskeren.

Zo ook Huma Qureshi. Toen ze ging studeren in Parijs lukte het haar niet om vrienden te maken. Ze voelde zich eenzaam, maar winkelen gaf haar troost. Als het winkelpersoneel haar complimenteerde met haar smaak, verdwenen voor even al haar zorgen. Toen haar vader ziek werd keerde ze terug naar huis. Hij overleed al snel. Ze probeerde dit verdriet te verwerken door te winkelen. Het kopen van kleding nam haar pijn weg.  Haar hele verhaal is te lezen in dit artikel van The Guardian.

Winkelen is te vergelijken met een pijnstiller: het is slechts een tijdelijke oplossing voor diepgewortelde problemen. Het euforische gevoel van een aankoop is maar tijdelijk. Als de schade verschijnt op je rekening voel je je nog slechter. Je voelt je schuldig over je impulsaankoop. Dit slechte gevoel vul je meestal op met een nieuwe aankoop, waarvan je opnieuw een dopaminestoot krijgt. Op die manier beland je in een vicieuze cirkel.

4. Eline Verbeek (32): “Ik had € 20.000 schuld en was bijna dakloos”

Eline Verbeek (32) is online coach en helpt mensen met gedragsveranderingen en -verslaving. Dit doet ze door in te zoomen op gedachtes met behulp van cognitieve gedragstherapie en een vleugje vrolijkheid en humor. Volgens haar verdient iedereen een gelukkig leven met een positieve mindset. Ondanks dat ze verslavingskunde heeft gestuurd, heeft Eline zelf een koopverslaving gehad. “Een psycholoog gaat zelf ook naar een psycholoog. Ik kan een ander wel helpen, maar mezelf niet. Het is een soort blinde vlek.” Ik interviewde Eline over haar koopverslaving en de gevolgen daarvan.

“Op mijn veertiende ontwikkelde ik een koopverslaving en een eetverslaving. Beide verslavingen hadden voor mij dezelfde functie. Ze hielpen me omgaan met spanning en stress. Ik heb niet de makkelijkste start gehad in het leven. Mijn moeder is zwanger geworden zonder dat mijn vader het wist. Mijn vader heeft me nooit gewild en heeft me als kind altijd genegeerd. Daarnaast heeft hij een narcistische persoonlijkheidsstoornis. Ik ben emotioneel en lichamelijk mishandeld vroeger en gepest op school. Door kopen voelde ik me eventjes goed. Eigenlijk heb ik al die jaren geluk gekocht.”

“Het meeste van mijn geld gaf ik uit aan kleding. Als ik aan het scrollen was op Instagram, dan zag ik veel ads met kleding. Dan klikte ik erop en voordat ik het wist, had ik wat besteld en kreeg ik het de volgende dag in huis. Ik deed alles op afbetalingen met apps als Klarna en Afterpay. Doordat ik alles achteraf betaalde raakte ik volledig het overzicht kwijt. Aan het eind van de maand, dacht ik ‘kut kut kut, ik moet alles nog betalen.’ Daardoor kreeg ik nog meer stress en om me weer beter te voelen ging ik nog meer kopen. Zo draaide ik telkens in hetzelfde cirkeltje rond en werden mijn schulden alsmaar groter. Ik ging naar de bank en ik zei: “Ik wil graag zevenduizend euro lenen”. Ik kreeg het zo mee. Het is kwalijk dat dat zo makkelijk gaat.”

“Het dieptepunt kwam in 2017 toen ik mijn huur niet meer kon betalen. Als ik nog een maand langer zo was doorgegaan werden mijn gas en elektriciteit afgesloten en was ik mijn huis kwijtgeraakt. Op dat moment had ik twintigduizend euro schuld. Toen heb ik gebeld met Schuldhulpverlening. “Luister, deze maand gaat het me nog lukken, maar volgende maand zit ik echt in de problemen.” Ze stelden een paar vragen en concludeerde aan de hand van mijn antwoorden dat het niet urgent was. Ze konden me pas over drie maanden helpen, maar over drie maanden zou ik al alles kwijt zijn! Ik wilde het graag zelf oplossen. Het was een verdrietige, eenzame tijd met veel slapeloze nachten. Elke nacht dacht ik ‘Hoe ga ik dit oplossen, zonder dat ik iemand om hulp vraag?’”

“Ik vond het moeilijk om hulp te vragen, omdat ik me voor mijn koopverslaving schaamde. Om mij heen zag ik veel mensen die wel met geld konden omgaan en konden sparen. Het was confronterend dat dat mij dan niet lukte. Er is weinig bekend over koopverslaving, er is veel onbegrip en er zit een taboe op. Eén op de vijf Nederlanders hebben schulden, maar dat voelt niet zo, want er wordt niet over gesproken.”

“Uiteindelijk heb ik bij mijn moeder aangeklopt voor hulp. Mijn moeder was niet verbaasd. Het was niet een probleem dat in één nacht was ontstaan. Ze had me door de jaren heen al heel vaak geld toegestopt, maar dat was natuurlijk niet de oplossing. Ze was er natuurlijk niet blij mee, maar ze wilde me graag helpen. Mijn moeder en mijn middelste zusje hebben de schulden op zich genomen en mijn pinpas in beslag genomen. Ik opende een nieuwe bankrekening en daar kreeg ik wekelijks een klein bedrag op gestort. Daar moest ik het mee doen.”

“Mijn levensstijl veranderde volledig. Ik betaalde altijd alles voor iedereen, bijvoorbeeld drankjes tijdens het stappen of de rekening als we uiteten gingen. Ik vond het leuk om dingen voor anderen te betalen, maar aan het einde van de maand zat ik met de gebakken peren. Mijn vrienden waren gewend dat ik elk festival en feestje meeging, maar dat ging toen niet meer. Op een gegeven moment werd ik niet meer meegevraagd. Het heeft wel wat vriendschappen gekost. Ik heb vaak in tranen gezeten, omdat ik boos was op mezelf. Maar op een gegeven moment wen je aan de situatie. Het was eigenlijk een soort rouwen. De persoon die ik was, kon ik niet meer zijn, zonder dat ik nog dieper in de financiële problemen kwam.”

“De afgelopen drie jaar had ik een extra baan, waardoor ik zestig uur per week werkte. Wat ik daarmee verdiende naast mijn fulltimebaan mocht ik wel zelf houden. Zo kon ik af en toe toch nog wat leuks doen.”

“Onlangs heb ik die twintigduizend euro schuld afgelost met hulp van mijn moeder en zus. Dit heeft drie jaar geduurd. Daarna heb ik meteen een budgetcoach gezocht. De budgetcoach spaart voor mij, want ik vertrouw mezelf nog steeds voor geen meter. Van de week heb ik mezelf ook op de zwarte lijst gezet bij bedrijven waar je achteraf kan betalen, zoals bij. Klarna, Afterpay en bol.com. Ik maakte daar veel gebruik van, maar dat wil ik niet meer. Als ik iets wil kopen, moet ik het geld zelf op mijn rekening hebben. Heb ik het niet, dan kan ik het dus niet kopen.”

“De schuld is nu opgelost, maar het gedrag niet. Ik ga nu met mijn gedrag aan de slag, zodat ik daarna grip kan hebben op mijn eigen financiën. Ik start dinsdag met een behandeling bij Trubendorffer in Den Bosch. Na jarenlang zoeken heb ik eindelijk iets gevonden. Bij Trubendorffer pakken ze alles aan wat met verslaving te maken heeft. Dat betekent dus dat ik naast het kopen, geen eetbuiten mag hebben, niet meer mag roken en geen alcohol meer mag drinken. Het traject zal twaalf weken duren, maar het is voor een goed doel.”

“Ik wil heel graag grip krijgen op mijn eigen koopgedrag. Geld betekent voor mij vrijheid om te kunnen gaan en staan waar je wilt. Ik wil die vrijheid heel graag, maar op dit moment ontneem ik het mezelf. Ik hoop dat dat na de behandeling anders is.”

Meer weten over de koopverslaving van Eline? In deze aflevering van de Positieve Psychologie Podcast wordt Eline geïnterviewd over haar koopverslaving door Floor en Lotte van ‘De Karige Vrouwen’.

5. Stappenplan: Hoe kun je iemand helpen met een koopverslaving?

Ken jij iemand waarbij het koopgedrag volledig uit de hand loopt? Waarbij dit gedrag financiële problemen veroorzaakt, net zoals bij Eline? Help de koopverslaafde met onderstaand stappenplan.

Houd een spiegel voor om de koopverslaafde bewust te maken

Confronteer de koopverslaafde met zijn of haar gedrag door een spiegel voor te houden. Dit kan je doen door het gedrag te imiteren en te overdrijven. Koopt de koopverslaafde wekelijks tien T-shirts? Doe dan hetzelfde. De koopverslaafde zal inzien dat dat eigenlijk niet normaal is. Erkenning is de eerste stap. Pas als de koopverslaafde bewust is van zijn/haar eigen gedrag, kan diegene het ook veranderen.

Praat erover

Iemand die koopverslaafd is zal zich enorm schamen en zal het moeilijk vinden om erover te praten. Ga een gesprek aan als je merkt dat iemand koopverslaafd is. Wees daarbij begripvol en oordeel niet. Stel vragen zodat hij/zij zich begrepen zal voelen. Het hebben van een koopverslaving kan namelijk heel eenzaam voelen. Het zal voor de koopverslaafde erg opluchten om dit probleem aan iemand te kunnen toevertrouwen. Twee mensen zien bovendien sneller een oplossing dan één iemand.

Help de koopverslaafde met opruimen

Waarschijnlijk heeft een koopverslaafde zijn kast volhangen met ongedragen kleding, waarvan aan de helft nog een prijskaartje hangt. De koopverslaafde zal regelmatig denken: ‘ik wist niet meer dat ik dit had’. Door op te ruimen komen ze weer ‘nieuwe’ dingen tegen. Het is eigenlijk gratis shoppen in hun eigen kledingkast. Het is ook leuk om een kledingruil te organiseren met vriendinnen. Op die manier krijgt de koopverslaafde wel een blij gevoel van de nieuwe kleding, maar komt hij/zij niet financieel in diepere problemen.

Leen geen geld uit

Er komt waarschijnlijk een moment dat de koopverslaafde je vraagt om geld uit te lenen. Hoewel je je dierbare graag uit de schulden wilt helpen, is het niet verstandig om geld uit te lenen. Als je dat wel doet, dan support je zijn/haar gedrag en dat geld gaat waarschijnlijk net zo hard op. Bovendien is er een kans dat jullie relatie op het spel wordt gezet als er een meningsverschil komt over het geld, omdat diegene het bijvoorbeeld niet kan terugbetalen. Toch geld uitlenen? Zorg er dan voor dat er goede afspraken zijn gemaakt die zwart op wit staan.

Help bij het zoeken van een andere hobby

Als iemand een koopverslaving heeft, gaat er onwijs veel tijd zitten in het speuren naar kleding, in de winkel of online. Deze tijd kan ook worden besteed aan andere activiteiten. Help de koopverslaafde bij het zoeken naar een nieuwe, goedkopere hobby. Veel hobby’s kosten nou eenmaal geld. Voor sporten zijn vaak materialen nodig, voor lezen is leesvoer (boeken of tijdschriften) nodig of een abonnement bij de bibliotheek en voor koken zijn ingrediënten nodig. Toch zijn deze hobby’s goedkoper dan shoppen en draagt het ook nog eens bij aan hun zelfontwikkeling. Daar mag wel een beetje in geïnvesteerd worden, maar stel een budget op en zorg ervoor dat de koopverslaafde zich hieraan houdt.

Psychologie Magazine gaf ook enkele tips voor de omgeving van koopverslaafden onderstaand artikel.

Koopverslaving: ‘Had ik maar geen gat in mijn hand’

7 tips om grip te krijgen op je eigen koopgedrag

Blijf je maar kopen, kopen en nog eens kopen? En wil je dit gedrag veranderen? Als jouw koopgedrag je leven nog niet dusdanig beheerst, kun je hier zelf iets aan proberen te doen. Met de onderstaande zeven tips krijg je weer grip op je koopgedrag. Op deze manier zal je voorkomen dat je koopdrang uitmondt op een ernstige koopverslaving.

1. Geef niet toe aan  impulsen

Je loopt in een winkel en je stuit op een prachtig item. Je denkt waarschijnlijk: ‘dit moet ik echt hebben’. Luister niet naar deze eerste ingeving. Maak een foto van het item en hang het item terug in het rek. Op deze manier geef je niet toe aan het impulsieve gevoel dat je wat wilt kopen. Bij online kopen geldt hetzelfde. Stop het in je winkelmandje zonder op de bestelknop te drukken, voeg het toe aan je favorietenlijstje of maak een Pinterest-bord aan. Slaap er een paar nachtjes over. Grote kans dat je het item allang vergeten bent. Wil je het na een langere tijd nog steeds hebben en heb je het geld ervoor? Pas dan mag je het kopen.

2. Maak betalen moeilijker voor jezelf

Volgens cijfers van het CBS steeg de omzet van webwinkels in 2020 met 38% ten opzichte van 2019. Online kopen wordt steeds makkelijker. Zo kun je 24/7 struinen op het internet en met één klik op de knop is het item dezelfde week nog in huis. Daarnaast wordt ook het doen van aankopen in een winkel steeds makkelijker gemaakt. Je hoeft alleen maar je pinpas, smartphone of Apple Watch tegen het pinapparaat te houden en je hebt al betaald. Zorg ervoor dat je het betaalproces moeilijker voor jezelf maakt. Stop je pinpas goed weg en schakel contactloos pinnen uit. Op die manier moet je meer moeite doen, voordat je bijvoorbeeld die fantastische jurk in je handen krijgt. Het kan ook helpen om contant te betalen. Op die manier zie je beter wat je uitgeeft.

3. Zorg ervoor dat je zicht hebt op je inkomsten en uitgaven

Maak een lijstje met je inkomsten en uitgaven, zodat je bewust wordt van je koopgedrag. Ben je geen rekenwonder? Geen zorgen! Er bestaan ook handige apps die je inkomsten en uitgaven automatisch bijhouden, zoals de app Grip. Grip deelt je bijschrijvingen en afschrijvingen zelfs in in categorieën. Per categorie kun je een budget instellen. Als je dit bijna bereikt hebt, krijg je een waarschuwing. De app is te downloaden in de App Store of in Google Play.

4. Schrijf je uit bij promotiemails

Uit dit artikel van Het Parool blijkt dat sale wordt gebruikt als marketingtruc om ervoor te zorgen dat mensen sneller iets kopen. En het werkt! Met korting lijkt het alsof je geld bespaart, maar je geeft alsnog geld uit. Schrijf je daarom uit bij promotiemails. Op die manier ben je niet op de hoogte van acties en word je minder snel getriggerd om iets te kopen.

5. Wees kritisch voordat je iets aanschaft

In deze video geeft psycholoog Bjarne Timonen tips hoe je kritisch kunt zijn op je aankopen. Stel jezelf de volgende drie vragen: Heb ik het nodig? Kan ik het betalen? Is het van goede kwaliteit?

Of pak onderstaand schema erbij van Jennifer. In haar blog Monethalia schrijft ze over haar weg naar financiële onafhankelijk en wil ze andere helpen om dit ook te bereiken. Deze flowchart zal je helpen bij het beslissingsproces om iets te kopen of niet. Hoogstwaarschijnlijk zal je uitkomen op ‘Do not Buy’.

Print de vragen van Bjarne Timonen of de flowchart van Jennifer uit en stop het in je portemonnee. Doorloop de vragen voordat je een aankoop wilt doen.

6. Word ervan bewust wat je shoptriggers zijn en vind andere manieren van tijdsbesteding

De oorzaak van impulsief koopgedrag komt bijna altijd door een onderliggend probleem. Probeer na te gaan waar je shoptrigger vandaan komt. Waarom wil je juist nu shoppen? Ben je bijvoorbeeld verdrietig of voel je je eenzaam? Hoewel shop therapy een bekend fenomeen is, is shoppen geen medicijn. Shoppen zal je maar tijdelijk een goed gevoel geven en zal het onderliggende probleem niet oplossen. Probeer daarom andere vormen van tijdbesteding te vinden waardoor je je goed zal gaan voelen. Probeer bijvoorbeeld een nieuwe sport of spendeer meer tijd met familie en vrienden. Dit is een goedkopere manier om je gelukkiger te voelen en daarnaast ook beter voor je mentale gezondheid.

7. Gebruik alleen geld dat je beschikbaar hebt

Dit klinkt vrij logisch, maar in praktijk is het moeilijker dan gedacht. Geef niet al een deel van het loon dat je denkt te verdienen uit, voordat je het überhaupt op je rekening hebt staan. Je weet nooit precies hoe het loopt. Daarnaast is het raadzaam om alleen geld uit te geven wat van jou is. Vermijd betaalmethodes zoals Afterpay en Klarna. ‘Shop nu. Betaal later’ klinkt verleidelijk, maar vaak kom je aan het eind van de maand voor onverwachtse kosten te staan. Hetzelfde geldt voor de creditcard. Verban die uit je leven.

Heb je al last van een ernstige koopverslaving? Dan is het verstandig om contact op te nemen met een professional. Neem bijvoorbeeld contact op met je huisarts, die je kan doorverwijzen naar een psycholoog. Via de gemeente kun je vaak gratis hulp krijgen bij de praktische zaken zoals schuldhulpverlening en budgetcoaching.

7. Wil je meer lezen, kijken of luisteren over dit onderwerp?

Als je naar aanleiding van mijn crossmediale longread meer wilt weten over koopverslaving, raad ik je aan om de volgende content te lezen, bekijken of beluisteren.

Podcasts:

• In deze podcast vertelt Emilie hoe ze leefde naar de idealen van de consumptie-industrie. Elke week keek ze online naar nieuwe items. Door het boek ‘The Year of Less’ van Cait Flanders besefte ze dat ze eigenlijk weinig nodig heeft. Ze begon minimalistisch te leven.

• In deze podcast word Diana Vriends (https://dianavriends.nl/) geïnterviewd. Diana had last van een burn-out, een koopverslaving en ze werd gediagnostiseerd met ADHD. In deze podcast verteld Diana hoe ze zichzelf weer bij elkaar heeft geraapt. Inmiddels is ze een zelfstandige ondernemer en geeft ze voorlichting op bedrijven en scholen.

Boeken:

• Patrick Wessels is consumentenpsycholoog en weet wat marketeers doen om jou te laten kopen. In dit boek wordt uitgelegd hoe je als consument slimmere, duurzamere en rationele keuzes kunt maken in je koopgedrag.

•Afkicken voor shopaholics werd geschreven door psychotherapeute en auteur Carien Karsten. Dit boek gaat over de vicieuze cirkel waarin je belandt als je een koopverslaving hebt en hoe je dit kunt doorbreken.

Documentaires:

• De prijsvechter is een driedelige documentaireserie van de VPRO waarin Roland Duong en Marijn Frank onderzoek doen naar de oorzaken en gevolgen van onze goedkooplust. Nooit eerder in de geschiedenis was er zoveel te koop voor zo weinig geld. De verleiding van de goedkope spulletjes is niet te weerstaan. Zijn we in een wegwerpmaatschappij beland? De serie is hier te bekijken.

•  In Minimalism: A Documentary About the Important Things worden verschillende minimalisten geïnterviewd. Je volgt hun uiteenlopende levens, maar ze hebben één overeenkomst. Ze werpen allemaal een kritische blik op de huidige consumptiemaatschappij en wijzen het Amerikaanse ideaal dat materialisme gelukkig maakt af. ‘Less is more.’