Een nieuwsbericht viel mij op: ‘Met Googles afscheid van tracking cookies verandert voor de consument weinig’. Ik had er vraagtekens bij. In het artikel stond dat we alsnog gepersonaliseerde advertenties te zien krijgen, alleen zullen ze anders tot stand komen. Google gaat niet meer kijken naar het individu, maar naar een groep. Alle individuen worden namelijk bij elkaar gegooid in soortgelijke groepen. Klinkt in mijn oren dus hetzelfde.
In onze huidige samenleving is het soms nodig dat je privégegevens afstaat. Bijvoorbeeld wanneer je online items bestelt of wanneer je verplicht je gegevens moet invullen. Maar als jouw gegevens gebruikt worden zonder toestemming, dan verlies je een stukje privacy. De wetgeving rondom privacy moet daarom worden aangescherpt.
Social media platformen weten precies waar je bent en wie je bent.
Ik hoor je nu denken ‘ik heb niks te verbergen’. Helaas werkt dat niet zo, want je hebt altijd iets te verbergen. Denk aan je pincode, de reden van een bezoekje aan de huisarts of waar je je momenteel bevindt. Heb je de app Buienalarm aanstaan om te kijken of het regent? En ga je vervolgens naar een andere stad? De kans is groot dat je advertenties krijgt die een relatie hebben met je nieuwe locatie. Dit komt door Bluetooth-zenders, wifi netwerken of GPS-locaties.
Een ander groot gevaar is het achterlaten van cookies. Cookies zijn kleine tekstbestandjes die door websites aangemaakt worden op jouw mobiele apparaat. Cookies kunnen namelijk precies zien wat gebruikers leuk vinden en zo wordt er een profiel aangemaakt. Dit is schadelijk voor onze privacy, want cookies verwijderen geen gegevens van een mobiel apparaat. Denk aan vertrouwelijke informatie, zoals creditcard gegevens. Dit gebeurt vaak zonder dat gebruikers het doorhebben.
Big Tech bedrijven hebben te veel marktmacht.
Tweederde van de online advertentiemarkt wordt beheerd door Google en Facebook. Hierdoor beschikken zij vrijwel van perfecte marktinformatie en kunnen zij deze kennis inzetten voor bijvoorbeeld gepersonaliseerde advertenties. Deze techbedrijven verdienen hiermee ontzettend veel mee, zonder dat gebruikers hiervan op de hoogte zijn. Vaak kan je bij een website de cookies uitschakelen, maar dan krijg je alsnog gepersonaliseerde advertenties te zien. Zo zien wij duizenden advertenties op een dag.
Het draait niet alleen om advertenties: ze misbruiken ook nog eens hun macht. Door hun dominantie, wordt er nauwelijks geconcurreerd. Sinds 1998 hebben Amazon, Apple, Googles moederbedrijf Alphabet en Facebook meer dan vijfhonderd bedrijven overgenomen. Denk aan toen Google YouTube overnam en Facebook Instagram en WhatsApp. Door deze monopolie strategie kunnen gebruikers niets anders kiezen dan één van deze gigabedrijven. De strenge wetgeving rondom dit onderwerp blijft achter.
Laatst kwam er een vriendin over de vloer. We waren gezellig thee aan het drinken en aan het kletsen over nieuwe schoenen. Ik open later die dag mijn telefoon en zie die schoenen in beeld. Luistert Google mij af? Als je eenmaal het idee hebt dat je wordt afgeluisterd, dan krijg je dat idee niet uit je hoofd. Waarschijnlijk heb ik eerder naar schoenen gezocht en kwamen de nieuwste schoenen naar boven. De term confirmation bias sluit hierop aan. Dit houdt in dat je redenen gaat zoeken om jouw eigen idee te bevestigen. Een onprettig gevoel als je het mij vraagt.
Een ander onprettig gevoel: de filterbubbel. Een filterbubbel ontstaat wanneer een gebruiker een gepersonaliseerde zoekopdracht uitvoert, waarbij de desbetreffende website het algoritme selectief probeert te bepalen, welke informatie de gebruiker zou willen zien. Je krijgt dus alleen informatie te zien die in jouw straatje valt. Filterbubbels zijn gevaarlijk, doordat ze onzichtbaar zijn. Veel gebruikers van media weten niet dat de informatie die zij te zien krijgen, gefilterd is. Bijvoorbeeld Facebook kiest er door middel van hun algoritme precies uit wat je wilt zien. Heb je toevallig een advertentie gezien van nieuwe schoenen? Toevallig kwam je die via Google ook tegen. Big Tech bedrijven zorgen ervoor dat onze samenleving wordt ingekleurd. Ze hebben inmiddels zoveel invloed, dat we afhankelijk worden. Zo kan je bijvoorbeeld niet WhatsApp openen zonder akkoord te gaan met de voorwaarden. Een foto delen op Instagram zonder toestemming? Vergeet het maar.
Kletscookie!
Het klinkt best handig: cookies zorgen voor advertenties die jou ook echt interesseren. Helaas is het minder waar. De gegevens worden opgeslagen in de cookies en daarna doorverkocht naar andere bedrijven. Hierdoor is jouw privacy in gevaar en andere partijen verdienen aan jouw surfgedrag.
Wel of geen cookie?
De volgende keer dat je cookies voorgeschoteld krijgt: wat kies je? Ga je toch de website bezoeken of denk je nu twee keer na wat de mogelijke consequenties zijn?