Hoe verloopt onze slaapcyclus?
‘Slaap je niet, dan rust je toch’, zeggen mensen weleens als we niet kunnen slapen. Het klinkt positief, maar het klopt niet. De realiteit is dat de REM-slaap, het belangrijkste deel van de slaapcyclus, noodzakelijk is om het lichaam te laten rusten en emotionele gebeurtenissen te kunnen verwerken.
Tijdens de REM-slaap, ook wel droomslaap genoemd, zijn onze hersenen het meest actief. We gaan dromen, ademen sneller, de hartslag vertraagt, de lichaamstemperatuur daalt en onze groeihormonen worden actief. Daarnaast verwerken we alle emoties en indrukken van de afgelopen dag. Het proces dat tijdens de REM-slaap gaande is, zorgt ervoor dat we de volgende dag weer fit en uitgerust zijn. Wie de REM-slaap overslaat, is niet uitgerust en krijgt te maken met veel drukte in het hoofd. Daarom is goed slapen één van de belangrijkste factoren om stress en mentale problemen te voorkomen. Maar hoe verloopt onze slaapcyclus en op welk punt bereiken we de REM-slaap?
Fase 1 (sluimerfase)
De eerste fase van de slaapcyclus wordt in gang gezet zodra we goed stil liggen en onze ogen dicht beginnen te vallen. De hersenactiviteit neemt langzaam af. Het lichaam is nog wel alert en er is nog geen sprake van echte slaap.
Fase 2 (lichte slaap)
De lichte slaap is de tweede fase van de slaapcyclus. Het bewustzijn is dusdanig afgenomen dat er van slaap kan worden gesproken. Deze slaap is echter nog wel erg licht. Wie in de deze fase zit, kan daarom door elk geluid nog wakker worden.
Fase 3 (diepe slaap)
Wanneer iemand in de diepe slaap is, kan het lastig zijn om diegene wakker te krijgen. In deze fase van de slaapcyclus is de ademhaling het rustigst en de hartslag het laagst. Het uitrusten begint echt.
Fase 4 (droomslaap)
De droomslaap, ook wel REM-slaap genoemd, wordt bereikt. In deze belangrijke fase zijn, zoals al gezegd, onze hersenen het meest actief. Tegelijkertijd zijn de spieren helemaal ontspannen. Doordat de hersenen zo actief zijn, bewegen onze ogen heen en weer. REM staat dan ook voor Rapid Eye Movement.
Fase 5 (nieuwe cyclus)
Na de REM-slaap worden we wakker of begint de slaapcyclus weer opnieuw. Het lichaam voelt zelf aan wanneer we voldoende uitgerust zijn. Bij volwassen mensen is dit gemiddeld na zeven uur, maar bij kinderen kan het meer dan tien uur duren voordat het lichaam klaar is voor een nieuwe dag. Het verschilt dus per persoon en een definitief antwoord is er niet echt.
De eerste REM-slaap treedt op na ongeveer anderhalf uur. Gedurende de nacht wisselt het lichaam meerdere keren tussen de diepe slaap en de REM-slaap.
(de slaapcyclus)
Te weinig REM-slaap gehad?
Zoals al gezegd kan te weinig REM-slaap een negatieve invloed hebben op de mentale gezondheid. Een goede nachtrust is echt de basis voor een goede prestatie overdags. Het is echter geen ramp om een enkele keer de REM-slaap te missen. Ons lichaam is in dat geval in staat om het te compenseren door ons de volgende nacht langer in slaap te houden. Voor mensen die structureel weinig slapen, is het uiterst belangrijk om snel op zoek te gaan naar de oorzaak.