Mijn vriendin is al drie keer gestopt met roken. Ze is er heel erg goed in.

“Ik heb al de hele dag geen sigaret gehad,” zegt ze dan trots tegen mij. Ik knik goedkeurend en ik voel me een beetje alsof ik een klein kind een compliment geef over haar tekening.

“Oh, wat goed!” zeg ik onbedoeld kleinerend. Na een tijdje beginnen mijn complimenten geforceerd te klinken.

De eerste keer stopte ze met roken omdat ze zou beginnen aan een maagverkleining. Als ze verder zou roken bij zo’n operatie dan riskeerde ze haar eigen leven, zei ze. Met de dood om de hoek wist ze wel opeens de kracht te vinden om te stoppen, maar toen ze besloot de operatie niet te doen was dat idee ook van de baan. De consequenties waren meteen een stuk verder in de toekomst, dus minder eng.

Volgens het CBS zijn gezondheidsredenen de belangrijkste motivatie voor mensen om te stoppen. Mijn ouders stopte in de jaren 80 met roken toen ze zwanger raakten van mijn zus en ik, maar vandaag de dag heb je van die cynische hipsterachtige betweters die wijzen naar de oversaturatie van pseudowetenschap en “clickbait”-Huffington Post artikelen en alles over een kam scheren, inclusief roken.

“Alles is ongezond voor je,” zeggen ze. “Iedereen gaat toch dood, dus waarom zou je stoppen?”

Misschien durven ze er nog een schepje bovenop te doen door te zeggen dat roken eigenlijk niet zo ongezond is als ze zeggen. Misschien noemen ze een of andere tante die haar hele leven gerookt heeft en niks mankeert.

“Mijn moeder rookte haar hele zwangerschap en er is helemaal niks mis met mij!”

Degene die niet willen stoppen hebben overal een excuus voor.

De tweede keer dat mijn vriendin wilde stoppen was samen met haar vrienden. Ze gingen allemaal stoppen, zeiden ze, en ze zouden elkaar aansporen en in de gaten houden onder het mom van samen staan ze sterker. Ik was onder de indruk. Even dacht ik dat eindelijk het moment was aangebroken en dat ze zouden volhouden. Het waren drie beeldschone rookvrije weken, voordat ze weer terugviel in haar oude gewoonten.

“Mijn lijf, mijn keuze, mijn beslissing,” zei ze dan tegen me. Daar had ze gelijk in. Maar de meerokers dan? Bij mensen die leiden onder een eetverslaving lopen hun naasten niet het risico op diabetes als ze om de eettafel zitten. Eten doe je ten minste om te overleven. Een sigaret heeft geen voedingswaarde en is niet noodzakelijk. Terwijl jij zuigt aan de sigaret, zuigt de sigaret jou leeg. Soms vergelijken rokers sigaretten wel eens met alcohol, maar we hebben een naam voor mensen die elke tien minuten moeten opstaan om een biertje te drinken, en niet zonder kunnen leven, en dat is alcoholist.

Ik vind het een prestatie dat de tabaksbedrijven zo’n stoer imago hebben kunnen handhaven voor hun product. Laatst in het nieuws nog zag ik een foto van een man die in een burgerarrest een man wist staande te houden zonder zijn sigaret kwijt te raken. Man man man wat zag hij er stoer uit, alsof het zo de Marlboro man zelf was. Zie hem dan vroeg in de ochtend met trillende handjes en agressie onder het mom van ‘of ik rook een sigaret of ik vermoord iemand, het een of het ander’.

Tabak heeft zo’n sterke positie in het alledaagse straatbeeld dat het moeilijk weg te slaan is. Roken is natuurlijk iemands eigen verantwoordelijkheid en het is een verslaving die verschrikkelijk moeilijk te bevechten is, maar op een gegeven moment raken de excuusjes op. Roken moet niet meer genormaliseerd zijn. Hoe minder de rokers er om geven, hoe meer wij moeten inspringen om het gat op te vullen.

Net als in het verhaal van de jongen die “wolf riep” was het moeilijk om mijn vriendin nog te geloven toen ze de derde keer riep dat ze zou stoppen met roken. Maar ik zal haar blijven steunen en ik zal haar blijven helpen zolang ze “wolf” zal blijven roepen.