Wat als je bang bent om te vliegen?
Onder 100 willekeurige mensen op straat vind je gemiddeld 35 personen die in meer of mindere mate vliegangst ervaren. 22 personen stappen onder geen geding ooit in een vliegtuig. Nog 13 daarvan stappen alleen het vliegtuig in als er geen andere optie is. Wat doe je als je last hebt van aviofobie, oftewel vliegangst?
Hoofdstuk 1
Maak jezelf niet gek
“Ik ben zo bang. Echt.”
In april had Natasja Kuenen (23) uit Volendam een vakantie geboekt in Turkije. Ze ging acht dagen met haar beste vriendin chillen aan de rand van een zwembad van een all-in resort in het kustplaatsje Bodrum. Maar om daar te komen moest ze eerst acht uur in het vliegtuig zitten.
“Verschrikkelijk,” zegt ze, als ik de reistijd nog eens benoem, “nooit meer.”
Er is geen verklaring voor de extreem lange reistijd, behalve dat de vlucht goedkoop was en dat het inclusief een overstap was in Istanbul. De overstap maakte het alleen maar erger.

Elke keer een beproeving
Het is niet de eerste keer dat Natasja naar Turkije vliegt. Toch blijft het elke keer weer een beproeving.
“Maanden van tevoren zit ik al te stressen,” zegt ze. “Dan zit ik normaal met mijn vriend in de bank televisie te kijken en er is niks aan de hand. Maar er hoeft er maar één iemand het woord vliegtuig te noemen, of ‘crash’, en ik word niet goed. Het zal je maar gebeuren. Ik zit mezelf dan echt al zolang van tevoren gek te maken dat ik uiteindelijk maar aan één ding kan denken. Dan in het vliegtuig zelf zit ik bij het opstijgen iemands hand fijn te knijpen. En ik moet bij het raam, anders overleef ik het niet.”
Pillen werken niet voor haar. Slapen kan ze niet. En bij elke beweging die het vliegtuig maakt gaat haar hart weer tekeer in haar borst.
Natasja houdt van Turkije, maar haat het vliegtuig ernaartoe.

Liselore van grabyourbags.nl is een travelblogger die voor haar blog de hele wereld bereist.
“Nu ik dit schrijf bevind ik me nog in de lucht. Hoog in de lucht. Ik probeer mezelf af te leiden en zo min mogelijk na te denken over het feit dat ik zo’n 5 kilometer boven de grond zweef in een aluminium apparaat. Ik heb nooit ontkend dat ik een travelblogger met vliegangst ben, maar toch voelt het een beetje gek om hierover te schrijven. En tegenstrijdig. Hoe kun je over reizen schrijven wanneer je het eigenlijk doodeng vindt?”
Meer weten over haar verhaal? Kijk dan op grabyourbags.nl voor Liselores verhaal en klik op deze link.
Hoofdstuk 2
5 tips voor in het vliegtuig
Vliegen is niet prettig. Je moet al enorm veel stress en voorbereiding doorstaan hebben voordat je het vliegveld al betreedt. Inchecken, wachten en nog eens wachten. Uiteindelijk verruil je de frisse buitenlucht voor de droge cabinelucht, doe je je gordel om je middel en luister je naar alle mogelijke rampscenario’s in de voorlichting van de stewardess.
De komende uren zijn al stressvol genoeg zonder alle frustraties die je kunnen overkomen. Daarom geven we je nu vijf tips om de lange uren in het vliegtuig te doorstaan.
1 Misselijk?
Iedereen zal de misselijkheid wel herkennen. Daarom zitten de mensen met de gevoelige maag het meest vaak bij het raam. Het is hetzelfde met wagenziekte en zeeziekte. De eerste voortekenen zijn lusteloosheid en dan opeens trek je wit weg. Je ziet de horizon niet en wordt duizelig. Je wordt misselijk en dan duurt het niet lang meer voordat je met je handen begint te grabbelen naar het speciale zakje dat aan de stoel voor je hangt.
Haal rustig adem. Kijk niet naar dingen die dichtbij je zijn, maar juist in de verte. Vermijd alcohol, koolzuurhoudende dranken en vet voedsel. Neem geen koffie voor of tijdens de reis. Eet licht. Lees geen boek en luister in plaats daarvan naar muziek.
2 Bij stijgen en dalen; gaap en slik
Een van de vaakst voorkomende klachten tijdens vliegen is oorpijn. Als het vliegtuig stijgt, neemt de luchtdruk in de cabine geleidelijk af tot het niveau waar het voor de rest van de vlucht op zal blijven. Wanneer het vliegtuig weer daalt, wordt de luchtdruk in de cabine weer geleidelijk hoger. Binnenin je oor dreigen je trommelvliezen dan naar binnen te worden gedrukt. Om dit tegen te gaan zal de druk achter je trommelvlies, in je middenoor, ook moeten stijgen.
Als je verkouden bent of last hebt van hooikoorts kan de binnenkant van je oren iets gezwollen zijn, waardoor de lucht moeilijk naar binnen kan komen. Je trommelvliezen staan gespannen en puilen naar binnen door de luchtdruk van buiten waardoor je druk voelt en later pijn. Het gespannen trommelvlies zal niet meer zo goed trillen, waardoor je minder goed hoort.
Slikken en gapen helpt om de binnenoorbuis te openen, en langzaam in en uit ademen terwijl je je neus dichtknijpt werkt ook.. Als de pijn aanhoudt is het belangrijk geduld te hebben. De pijn ebt meestal snel weg. Op sommige luchthavens kan je oordoppen kopen die de verandering in luchtdruk vertragen.
Ben je zwaar verkouden? Heb je oorpijn of koorts? Kijk dan uit. Als de binnenkant van je oor volledig door slijm geblokkeerd is, kan je serieuze oorproblemen riskeren. Je trommelvlies kan beschadigd raken of zelfs scheuren.
3 De perfecte zitplek
De ruimte in een vliegtuig kan per maatschappij en type vliegtuig enorm verschillen. Bijna alle maatschappijen bieden plattegronden aan van hun vliegtuigen en de optie om je eigen stoel uit te kiezen, maar wat is de perfecte zitplek? Alles heeft zijn voor-en nadelen.
Een plaats bij de nooduitgang is altijd populair. Die biedt de meeste ruimte voor je benen, maar door tocht kan het nogal koud zijn. Boven de vleugel zit je rustiger, maar heb je geen uitzicht. De laatste rijen hebben geen mogelijkheid om je stoel naar achter te verzetten, maar ze bieden de meeste privacy. De motoren zitten vaak aan de achterkant van het vliegtuig en daar zal dus de meeste geluidsoverlast zijn, maar om zo weinig mogelijk last te hebben van turbulentie kan je beter in het midden van het vliegtuig zitten.
Bij het raam heb je natuurlijk het mooiste uitzicht, maar moet je je medepassagiers storen en langs hen heen schuifelen elke keer als je opstaat. Bij het gangpad heb je extra ruimte voor het strekken van je benen, maar dan ben jij degene die elke keer moet uitwijken voor degenen die dichterbij het raam zitten.
Evalueer de voor- en nadelen van elke plaats en maak de vlucht zo aangenaam mogelijk voor jezelf. Wees zo snel mogelijk met het reserveren van je stoelen, dan weet je zeker dat je een prettige reis hebt.
4 Droge lucht
Drink veel water. Door de droge lucht kan je uitdrogen. Drink dus geen alcohol aan boord van het vliegtuig en vermijd koffie, want die dranken kunnen je ontzettend uitdrogen. Ook je huid en lippen kunnen last krijgen van de droogte. Als je lenzen draagt, doe ze uit, anders kun je last van je ogen krijgen.
5 Zorg voor afleiding
Het is belangrijk dat je voor voldoende afleiding zorgt tijdens de vlucht. Vaak wordt er door de maatschappij al een film aangeboden tijdens lange vluchten, maar als je op jezelf bent aangewezen (en je je niet te misselijk voelt) lees dan een boek, een leuk tijdschrift, kijk een film op je iPad of luister naar muziek. Zo gaat de tijd een stuk sneller.
Sta soms even op om door het gangpad te lopen. Dat helpt de bloedcirculatie in je benen.
Denk aan alle leuke dingen die je gaat doen als je je bestemming hebt bereikt en klets daarover met je reisgenoot. Houd elkaar lekker bezig.
Wil je liever lekker slapen? Zorg dan voor een goed slaapmasker, nekkussen en oordoppen voor tijdens de reis. Je kan altijd bij de stewardess om een deken vragen als het in het vliegtuig te koud is. En vergeet niet soms je nek te ontspannen.
Wil je meer reistips van een ervaringsdeskundige? Kijk dan op augustjuly.com.
Hoofdstuk 3
Wat is vliegangst?
Volgens Stichting VALK hebben meer dan dertig miljoen Nederlanders last van aviofobie, oftewel een irrationele angst voor vliegen. Toch is vliegen een van de meest veilige manier om te reizen. Waar zijn we toch zo bang voor?
Stichting VALK
Niemand wordt met vliegangst geboren. Het is een typische stressklacht, soms wel een luxeprobleem genoemd. Het ontstaat pas later in je leven en hoeft niets te maken te hebben met slechte vliegervaringen. Ongeveer evenveel mannen en vrouwen lijden eronder, en de gemiddelde leeftijd ligt tussen de 25 en 50 jaar oud.
Vliegangst kan ook ontstaan bij mensen die veel gevlogen hebben in hun leven. Het cabine personeel zijn ook maar mensen die onder stress kunnen komen te staan en daardoor deze angst kunnen ontwikkelen.
Vliegangst is in feite vaak een kapstok van andere achterliggende klachten. Veel mensen met vliegangst hebben last van één of meerdere andere angsten, bijvoorbeeld: angst voor afgesloten ruimten, hoogtevrees, doodsangst, angst voor het onbekende of angst om de controle kwijt te raken.
De symptomen
Volgens Mindtuning.nl zijn de symptomen van vliegangst:
- Niet helder meer kunnen nadenken
- Hoge adem/hyperventilatie
- Verhoogde hartslag/pijn op de borst
- Trillen/zweten
- Tintelingen/droge mond/duizeligheid
- Gevoel flauw te vallen/ angst dood te gaan
Mindtuning ziet vliegangst als een programmafout in je geest of een gebroken been tussen je oren dat eerst recht moet worden gezet voordat je weer kunt leren lopen.
Voor meer informatie, kijk op: www.mindtuning.nl.
De expert
Lucas van Gerwen (64) is piloot, onderzoeker, psychotherapeut, vliegangstpsycholoog en directeur bij Stichting VALK. Als eerste vliegangsttherapeut van Nederland stond hij aan de wieg van het onderzoek naar vliegangst. In een interview met Vrije Stijl magazine, zegt hij dat vliegangst eigenlijk niet bestaat. Hieronder enige fragmenten uit dat interview:
1 “Pure vliegangst bestaat namelijk niet… Er ligt altijd een andere angst aan ten grondslag. We zien veel gevallen met claustrofobie, maar ook hoogtevrees, controleangst, sociale angst en trauma’s. Die onderliggende angst pakken we eerst aan, dan volgt de vliegangsttraining. Anders heeft het geen zin.”
2 “Doorbreek de twijfel bij jezelf. Je mag het spannend vinden, maar vermijd het vliegen niet. Dat maakt het alleen maar erger.”
3 “Je moet eerst je eigen angst kunnen herkennen. Daarna ga je die angst erkennen en accepteren dat het voor jou zo werkt. Dan kun je je lichaam onder controle gaan brengen door middel van ademhaling en spierspanning, ontspannen dus. Ten slotte word je goed geïnformeerd over hoe alles werkt in de luchtvaart en weerleggen we alle fabeltjes over vliegen.”
4 “Bijzonder is dat kinderen geen vliegangst kennen. Onze jongste cliënt is zes. Bij kinderen onder de vijf kom je het nauwelijks tegen. Onze oudste cliënt was 93 en zij is uiteindelijk toch nog een vliegtuig ingestapt. De gemiddelde cliënt is tussen de 25 en 65 jaar. Ze zijn meestal hoger opgeleid. Dat komt vooral doordat je creatief moet zijn en verbeeldingskracht nodig hebt om allerlei niet bestaande en gevaarlijke scenario’s te bedenken.”
Meer lezen? Klik hier voor het gehele interview.
Hoe bang ben jij? Doe de test.
Één op de drie mensen heeft vliegangst. Wil jij weten of jij vliegangst hebt? Doe deze test ontwikkeld door luchtvaartpsycholoog Lucas van Gerwen en bekijk de resultaten. Meld je gratis aan.
“Over vliegangst en hoe je er vanaf komt”
Van Gerwen heeft ook een boek geschreven over vliegangst. U kunt het online kopen of vinden via Stichting Valk of via deze link. “Over vliegangst en hoe je er vanaf komt” is een handleiding boordevol praktijkvoorbeelden, getuigenissen van lotgenoten, praktische tips en informatie voor degenen die thuis aan hun angsten willen werken.
Podcast
In deze podcast van VRT NWS uit België volgen we Frank die zich heeft ingeschreven voor een bijzondere cursus bij Brussel Airlines. Per vliegtuig vertrekt hij naar Toulouse samen met zijn begeleider om zijn angst onder controle te krijgen.
“Ik wil wat van de wereld zien met mijn gezin. Ik wil mijn angst ook niet overdragen op mijn gezin.”
Dat geeft hij als redenen voor zijn inschrijving bij de cursus.
“Mijn therapeuten willen dat ik opensta voor mijn angst en die volledig toelaat,” zegt hij. “Het voelt raar in de maag. De gespannenheid. De angst is er.”
Luister hier naar zijn ervaring:
Hoofdstuk 4
Hoe behandel je vliegangst?
Voor sommige mensen is de drempel om professionele hulp te vragen enorm hoog. Veel mensen schamen zich voor het feit dat ze hulp nodig hebben. Of ze vinden de wachttijd te lang. Een angststoornis is een conditie die je niet te lang onbehandeld moet laten.
Stichting VALK is gespecialiseerd in angsten. Een behandeling tegen vliegangst in dit instituut bestaat uit vier fasen:
1. Een persoonlijke kennismaking.
Het begint met een intake gesprek van circa 2½ uur. Op basis daarvan wordt er een behandelprogramma op maat voorgesteld. Na het intakegesprek wordt er onmiddellijk een vervolgafspraak gemaakt.
- Voorbereidende fase.
Meestal is een individueel voortraject noodzakelijk om onderliggende angsten zoals claustrofobie, hoogtevrees, controlebehoefte en paniekaanvallen aan te pakken.
- De groepstraining.
Het theoretische deel van de training vindt plaats bij VALK in Leiden. Daar worden luchtvaart-gerelateerde aspecten gepresenteerd (waaronder techniek, veiligheid en turbulentie) en uw eigen angstproces. Het praktijkgedeelte van de training vindt plaats op Schiphol.
Er wordt een bezoek gebracht aan een hangaar en de cabinevluchtsimulator van de KLM. Tot slot maakt u onder begeleiding een KLM lijnvlucht binnen Europa.
Uw begeleiders zijn ervaren (klinisch) psychologen en psychotherapeuten, die of zelf ook piloot zijn en/of een bijzondere affiniteit met de luchtvaart hebben én een ervaren KLM piloot.
- Terugvalpreventie.
Ongeveer drie maanden na de training vindt er een follow-up programma plaats. Terugvalpreventie en de centrale trainingsaspecten worden nog eens opgefrist. Na 12 maanden vindt er nog een schriftelijke evaluatie plaats.
Virtual Reality
In de vlogs van Anderzorg Zorgverzekering kun je zien hoe vlogger Patty met haar vliegangst omgaat.
Vlogger Patty wordt geholpen door professionals en uiteindelijk stapt ze met haar vriendinnen het vliegtuig in. Voordat dat gebeurt, begint ze eerst met haar training waar ze door middel van Virtual Reality therapie haar vliegangst confronteert.
Virtual Reality therapie is een nieuwe vorm van therapie om vliegangst te behandelen. Met een speciale 3D bril worden een vliegtuigcabine gesimuleerd en allerlei situaties nagebootst die zich in een vliegtuig kunnen voordoen. Met authentieke geluiden en beelden lijkt het net echt. In combinatie met gesprekken, ademhalingsoefeningen en ontspanningstechnieken wordt er een behandeling op maat gemaakt voor elk persoon.

Deze nieuwe vorm van therapie is een innovatie in het gebied van e-health als onderdeel van Emerce. De virtuele vliegangstbehandeling is sinds oktober 2017 in gebruik in het laboratorium. Voor meer informatie over de virtuele sessies kun je naar de website van Emerce gaan: http://hulpbijvliegangst.nl/.
Hypnose
Als je echt denkt dat je unieke hulp nodig hebt, kan je altijd hypnose proberen.
Volgens Hypnose Instituut Nederland is hypnose een bewustzijnstoestand aangeduid waarbij de cliënt diep ontspannen is en volledig geconcentreerd. Hypnose kan in principe binnen elke vorm van therapie worden gebruikt.
In 2012 verscheen dit artikel in de Daily Mail, over een jongen die zo’n angst ontwikkelde voor vliegen dat hij niet meer terug durfde te reizen vanuit Abu Dhabi.

In de vier jaar dat hij in het buitenland woonde ontwikkelde hij zo’n angst voor vliegen dat door zijn toestand de terugreis keer op keer werd uitgesteld. Uiteindelijk werd hij tijdens de reis geholpen door hypnotiseur Russell Hemmings en in een gehypnotiseerde toestand gebracht. Zo heeft hij in alle rust de reis naar huis kunnen afmaken.
Je hoeft dus niet bang te zijn voor hypnose, want het werkt.
Hypnose Instituut Nederland: “Met hypnose werk je namelijk op onbewust niveau van het brein, hier worden de beslissingen genomen. Door het brein te her programmeren zal het ander gedrag creëren zodat een ander resultaat het gevolg is. Het is namelijk een onbewust automatisch programma dat niet werkt.
Door gebruik te maken van onderbouwde behandelmethoden zoals regressie, leert u adequaat met de vliegangst om te gaan. Begeleiding helpt bij het nemen van deze moeilijke stap. Samen gaan we op zoek naar de kern van het probleem en leer je opnieuw, of voor het eerst, zorgeloos te vliegen.
Hoofdstuk 5
Het zit allemaal in je hoofd
In deze longread zijn er persoonlijke verhalen aan bod gekomen. We hebben de feiten en symptomen besproken, de bekendste klachten onder het mes genomen en gekeken naar welke behandelingen er beschikbaar zijn. Nu is het tijd om wat dieper op angst in te gaan.
Media
Het zal je natuurlijk niet verbazen dat de grootste bron van vliegangst de media is. Na elke grote vliegtuigramp neemt de internationale vliegangst altijd enorm toe. Denk aan de Bijlmerramp of 9/11, vlucht MH370 die spoorloos verdween en de ramp met MH17. Vliegtuigrampen weten op een of andere manier als geen ander op onze verbeeldingskracht in te werken. Toch wordt het risico van al deze rampen enorm overschat.

Al twintig jaar daalt het aantal doden in de burgerluchtvaart gestaag. Het is nu zo veilig dat er gemiddeld één persoon om het leven komt bij elke 9, 2 miljoen vluchten. In het gehele jaar 2017 is er geen enkele dode gevallen. Daarmee was 2017 het veiligste jaar om te vliegen ooit.
Kansberekening
Vliegen is dus gemakkelijk de veiligste manier om te reizen, maar nog steeds zijn mensen doodsbang. Het is niet logisch, het is allemaal gevoel. Een fobie; vliegangst is een specifieke angststoornis en angst zit in je hoofd. Angst is een natuurlijke gezonde reactie van je overlevingsinstinct. Het zorgt er voor dat je let op de auto die door de straat rijdt en op de stoffen die je inneemt. Dat is goed. Maar een fobie is een irrationele angst dat je lichamelijk en geestelijk verlamt.
Soms is één slechte gedachte de boosdoener. Soms is er maar één gedachte nodig om je dag te verpesten. Die ene gedachte die, ondanks alle cijfers die je kan onthouden, je hoofd in kruipt om te fluisteren: “Je weet maar nooit, je zal net zien, deze keer overkomt het jou.”
Het is dezelfde kansberekening die je maakt in een casino bij een spel poker. Wat zijn de kansen dat er nu weer een koning in het spel zit? Wat zijn de kansen dat de volgende kaart laag of hoog is? Rood of zwart? De gedachte in je hoofd maakt er een 50% kansberekening van. Wel of niet neerstorten. Terwijl er veel meer aan de hand is dan je denkt dat er voor zorgt dat er miljoenen vliegtuigen elke dag veilig de lucht doorkruisen.
Je zal niet van die gedachten afkomen, maar hoe krijg je ze onder controle? Hoe krijg je je hoofd onder controle? Om je angsten de baas te zijn, zal je eerst je angsten moeten leren herkennen. Mindfulness helpt daarbij.
Wat is Mindfulness?
Mindfulness is een methode waarmee je leert je aandacht op één moment of punt te richten, en van een afstand neutraal naar je gedachten en emoties te kijken. Het heeft een beetje een ‘New Age’ zweverig imago, alsof het zo een boeddhistische meditatietechniek is, en dat past er ook bij. Het is een manier om bewuster te worden van jezelf.
Hypnose Instituut Nederland zegt over mindfulness en meditatie dat het je helpt stoppen met piekeren. Je leert wat gedachten doen, herkent patronen die je kunt doorbreken en herkent de momenten waar je jezelf in toom kan houden. Zo kan het bij extreme gedachten en gevoelens minder heftig zijn. Je leert de daadwerkelijke onderliggende angsten herkennen.
Neem bijvoorbeeld hoogtevrees. Een geweldige angst voor een mindful moment, want het is een goede manier om je daarbij te beseffen dat je niet bang bent voor de hoogte, je bent bang voor vallen. Mindfulness stelt jezelf in staat om tot rust te komen. Blijf in het hier en nu en maak jezelf niet gek met fictionele rampscenario’s.

Ria Stoutjesdijk heeft sinds 2000 een coaching, therapie en mindfulness praktijk in Rotterdam. In haar blog geeft ze aan aantal tips over vliegangst en enkele oefeningen om mindfulness te meesteren.
Oefening 1: Ga elke morgen na het opstaan een ogenblik zitten. Neem een houding aan die comfortabel, open en waardig is. Zet je voeten recht onder je en ervaar dat deze op de grond staan. Volg nu voor een paar tellen het ritme van je ademhaling zonder dit ritme te willen veranderen. Observeer jezelf en je omgeving op een milde manier. Begin de dag vanuit deze mildheid met jezelf en vanuit jezelf.
Voor meer oefeningen, ga naar Ria’s blog.
Hoofdstuk 6
De apotheek
Als de bovenstaande tips en therapieën niet helpen, bestaan er altijd nog middeltjes die je kunt innemen tegen reisziekte en om jezelf te kalmeren tijdens de vlucht. We hebben apotheek.nl geraadpleegd en enkele medicijnen die misschien kunnen helpen bij vliegangst voor je op een rijtje gezet. Vraag voor gebruik wel advies van je huisarts en wees voorzichtig met inname.
Benzodiazepinen
Een groep geneesmiddelen die benzodiazepinen worden genoemd werken rustgevend, spierontspannend en verminderen angstgevoelens. In deze groep vallen de medicijnen:
Dormicum
Dormicum dempt emoties en werkt kalmerend bij angst of spanning. Het vermindert ook lichamelijke klachten, zoals hartkloppingen, buikpijn, trillen en zweten. Dormicum is echter alleen geschikt voor kortdurend gebruik en je wordt er slaperig van.
Propanolol
Propanolol wordt gebruikt bij ernstige examenvrees en plankenkoorts, maar werkt ook bij vliegangst. Propanolol zorgt dat uw hartslag minder snel gaat en dat u minder trilt. Het werkt na een half uur en blijft enkele uren werken. Van propanolol wordt u niet slaperig.
Oxazepam
Oxazepam is een rustgevend middel dat de elektrische prikkels in de hersenen beïnvloed. Het werkt tot ongeveer zes uur na inname. Mogelijke bijwerkingen zijn sufheid en slaperigheid. Artsen schrijven dit middel vaak voor bij angstgevoelens, gespannenheid, slapeloosheid en alcoholontwenning.
Bromazepam
Bromazepam behoort tot de benzodiazepinen. Het werkt rustgevend, spierontspannend en vermindert angstgevoelens. Vaak voorkomende bijwerkingen van Bromazepam zijn sufheid, vermoeidheid en slaperigheid.
Volgens apotheek.nl zijn benzodiazepinen vooral effectief bij min of meer chronische angst. Bij aanvallen van paniek of angst, of bij dwangstoornissen (obsessies) zijn ze minder goed werkzaam.
Medicijnen aan boord
Als je medicijnen aan boord wilt meenemen, heeft Transavia.com tips om goed voorbereid te zijn.

Hoofdstuk 7
Meer weten?
Wil je meer weten over vliegangst en hoe je er vanaf kan komen? Bekijk deze video van Transavia of ga naar https://valk.org/vliegangst/.